dziecichoroby

 0    357 Datenblatt    chomikmimi
mp3 downloaden Drucken spielen überprüfen
 
Frage język polski Antworten język polski
Zespół niewydolności oddechowej noworodków
Lernen beginnen
Najczęstsza przyczyna zaburzeń oddychania u noworodków – zespół niewydolności oddechowej (RDS). Dawniej nazywany jako zespół błon szklistych ze względu na tworzenie się „błon” w obwodowych przestrzeniach powietrznych noworodków
Patogeneza  RDS
Lernen beginnen
dotyczy głównie wcześniaków ‒ u 60% - przed 28 Hbd ‒ u 30 % - między 28 a 34 Hbd ‒ u mniej niż 5% - po 34 Hbd  Mocne powiązania występowania RDS z: płcią męską, cukrzycą matczyną oraz rozwiązaniem ciąży przez cesarskie cięcie
Podstawowe zaburzenie w RDS
Lernen beginnen
niezdolność niedojrzałych płuc do tworzenia odpowiedniej ilości surfaktantu ‒ Surfaktant = kompleks powierzchniowo aktywnych fosfolipidów i co najmniej dwóch gruch specyficznych białek surfaktantu
RDS2
Lernen beginnen
Wytwarzany jest przez pneumocyty typu II ‒ Wraz z pierwszym oddechem surfaktant wyścieła powierzchni pęcherzyków płucnych, zmniejszając napięcie powierzchniowe, a tym samym obniżenie ciśnienie potrzebnego do utrzymania pęcherzyków w stanie rozprężenia
RDS3 płuca z niedoatateczna ilością surfaktantu mają skłonność do
Lernen beginnen
Płuca z niedostateczną ilością surfaktantu mają skłonność do zapadania się - potrzebne jest wyższe ciśnienie aby pęcherzyki uległy rozprężeniu
RDS4 u noworodków szybko następuje
Lernen beginnen
U noworodków szybko następuje osłabienie akcji oddechowej i rozwija się uogólniona niedodma ‒ Niedotlenienie zapoczątkowuje szereg zmian prowadzących do uszkodzenia nabłonka i śródbłonka pęcherzyków, z możliwym tworzeniem błon szklistych
Synteza surfaktantu podlega regulacji hormonalnej
Lernen beginnen
Tworzenie surfaktantu stymulują kortykosteroidy ‒ Supresja syntezy w przypadkach niewyrównanej cukrzycy u matki i hiperinsulinemii kompensacyjnej u płodu – efekt przeciwny do sterydó
Synteza surfaktantu podlega regulacji hormonalnej
Lernen beginnen
Poród siłami natury zwiększa syntezę surfaktantu – zatem przez cesarskie cięcie zwiększa ryzyko RDS
Morfologia RDS Makroskopowo
Lernen beginnen
‒ Płuca prawidłowej wielkości, ale o zwiększonym ciężarze, relatywnie słabo upowietrznione ‒ Plamiste, purpurowowiśniowe zabarwienie płuc 
Morfologia RDS Mikroskopowo
Lernen beginnen
Struktura płuc sprawia wrażenie litej tkanki ze słabo rozwiniętymi, przeważnie zapadniętymi pęcherzykami płucnymi
Morfologia RDS Mikroskopowo 2
Lernen beginnen
W późniejszym okresie zaburzeń – pojawiają się charakterystyczne eozynofilne (kwasochłonne) konglomeraty błon hialinowych w oskrzelikach oddechowych, przewodach pęcherzykowych i części pęcherzyków płucnych
Morfologia RDS Mikroskopowo 3 błony hialinowe zawieraja
Lernen beginnen
Błony hialinowe zawierają obumarłe komórki nabłonkowe (głównie pneumocyty typu I) oraz białka pochodzące z wysięku do pęcherzyków
Morfologia RDS Mikroskopowo 4 udzial
Lernen beginnen
Ważny jest ograniczony udział neutrofilów w reakcji związanej z tworzeniem błon szklistych – czego nigdy nie zaobserwuje się u dzieci martwo urodzonych i u tych które zmarły kilka godzin po porodzie
Cechy kliniczne: RDS
Lernen beginnen
Zapobieganie RDS przez profilaktyczne podawanie od chwili urodzenia egzogennego surfaktantu wcześniakom urodzonym przez 28 Hbd
Długotrwałe podawanie tlenu w dużych stężeniach wiąże się z powikłaniami:
Lernen beginnen
retinopatia wcześniaków (zwłóknienie pozasoczewkowe) – dwie fazy 1 i 2, dysplazja oskrzelowo-płucne (BDP)
etinopatia wcześniaków (zwłóknienie pozasoczewkowe) – dwie fazy:  faza 1
Lernen beginnen
– związana z leczeniem RDS wysokimi stężeniami tlenu - dochodzi do wyraźnego zahamowania syntezy VEGF, co doprowadza do apoptozy komórek śródbłonka
Długotrwałe podawanie tlenu w dużych stężeniach wiąże się z powikłaniami: ‒ retinopatia wcześniaków (zwłóknienie pozasoczewkowe) – dwie fazy:  faza 2
Lernen beginnen
z chwilą powrotu do wspomaganego oddychania powietrzem zbliżonym do składu normalnego - ekspresja VEGF wraca do normy, przez co następuje proliferacja nowych naczyń siatkówki i decyduje o typowym w tych sytuacjach uszkodzeniach jej funkcji
ysplazja oskrzelowo-płucne (BDP) główna nieprawidlowosc
Lernen beginnen
główną nieprawidłowością jest zanik przegród międzypęcherzykowych z tworzeniem pojedynczych struktur odpowiadających woreczkom pęcherzykowym oraz zaburzenie konfiguracji naczyń włosowatych
dysplazja oskrzelowo-płucne (BDP) może się przyczynić do niej
Lernen beginnen
do BDP może się przyczyniać: hiperoksemia, hiperwentylacja, wcześniactwo, cytokiny zapalne (RNF, IL-1β, IL-6, IL-8) oraz zaburzenia rozwoju sieci naczyń
Cechy kliniczne:  RDS
Lernen beginnen
powikłania coraz rzadziej – dzięki stosowaniu przez matki kortykosteroidów oraz podawaniu egzogennego surfaktantu wcześniakom
Martwicze zapalenie jelit (NEC) Patogeneza:
Lernen beginnen
Występuje przede wszystkim u wcześniaków.  Częstość występowania – odwrotnie proporcjonalna do wieku ciąży, w której nastąpił por
Martwicze zapalenie jelit (NEC) Patogeneza: 2
Lernen beginnen
Większość przypadków dotyczy dzieci karmionych sztucznie – możliwy udział czynników zewnętrznych w patogenezie (również zakażeń bakteryjnych) uruchamiających ciąg zdarzeń, których kulminacją jest uszkodzenie i destrukcja tkanek
Martwicze zapalenie jelit (NEC) Patogeneza: 3
Lernen beginnen
‒ Szczególnie PAF = czynnik aktywujący płytki – powodujący wzrost wrażliwości śluzówki jelit na uszkodzenie poprzez indukowanie apoptozy enterocytów
Cechy kliniczne RDS
Lernen beginnen
Poprawa w 3-4 dni od rozpoczęcia leczenia  Niezbędne podawanie tlenu 
Mikroskopowo RDS 6 zgon w kilku pierwszych godzinach zycia
Lernen beginnen
Jeżeli zgon w kilku pierwszych godzinach życia – w oskrzelikach końcowych oraz przewodach pęcherzykowych widoczne jedynie martwicze złogi debris komórkowego
Morfologia:  Makroskopowo NEC 1
Lernen beginnen
NEC zajmuje głównie końcowy odcinek jelita krętego, kątnicę i okrężnicę wstępującą – chociaż zmiany mogą wystąpić w KAŻDYM odcinku jelita cienkiego i grubego
Morfologia:  Makroskopowo NEC 2 fragment jelita objęty zapaleniem jest
Lernen beginnen
Fragment jelita objęty zapaleniem jest rozdęty, kruchy, przekrwiony, a zaawansowanych stadiach także zgorzelinowy ‒ Powikłaniem NEC może być perforacja ściany jelita z towarzyszącym zapaleniem otrzewnej
Morfologia mikroskopowo NEC 1
Lernen beginnen
Martwica rozpływna błony śluzowej oraz martwica śródścienna, owrzodzenia, cechy kolonizacji bakteryjnej oraz podśluzówkowe pęcherze gazu widoczne w obrębie ściany jelita
Morfologia mikroskopowo NEC 2
Lernen beginnen
W krótkim czasie po wystąpieniu ostrego epizodu – można zaobserwować zmiany naprawcze – ziarninowanie i włóknienie
Cechy kliniczne NEC 1
Lernen beginnen
Przebieg zwykle typowy – na początku krwiste stolce + powiększenie obwodu brzuszka, wtórnie z wystąpieniem niewydolności krążenia  W RTG przeglądowym jamy brzusznej – obecność gazu w chorobowo zmienionej ścianie jelita (odma jelitowa)
Cechy kliniczne NEC 2
Lernen beginnen
Wcześnie zdiagnozowane NEC – może być leczone zachowawczo, ale w 20-60% konieczne interwencja chirurgiczne z resekcją martwiczo zmienionego fragmentu jelita
Cechy kliniczne NEC 3
Lernen beginnen
NEC związane z dużą umieralnością poporodową  U noworodków, które przeżyły NEC – często przewężenia jelit wtórne do włóknienia w procesie naprawy
Guz Wilmsa
Lernen beginnen
nephroblastoma  Między 2 i 5 rokiem życia (nieco częściej u dziewczynek), rzadko po 6 r.ż i przed 6 m.ż  Najczęstszy pierwotny złośliwy nowotwór nerki u dzieci; rzadko u dorosłych 
Guz Wilmsa procenty
Lernen beginnen
90% - sporadyczny jednostronny  5% - postacie rodzinne (obustronne, w młodszym wielu)  5% - w zespołach genetycznych
Podwyższone ryzyko guza Wilmsa występuje w trzech grupach wrodzonych nieprawidłowości rozwojowych
Lernen beginnen
WAGR, BWS, DDS
Zespół WAGR:
Lernen beginnen
WAGR = Wilms tumor + aniridia + genitourinary anomalies + mental retardation ‒ brak tęczówki, nieprawidłowy rozwój narządów płciowych oraz niepełnosprawność intelektualna ‒ u 33% - ryzyko rozwoju guza Wilmsa
Zespół Beckwith-Wiedemanna (BWS)
Lernen beginnen
hipoglikemia, powiększenie narządów wewnętrznych, przerost języka, hemihipertrofia, przepuklina pępkowa, torbiele rdzenia nerki, powiększenie komórek kory nadnerczy
Zespół Denys-Drasha (DDS
Lernen beginnen
dysgenezja gonad (obojnactwo rzekome męskie, nefropatia z następczą niewydolnością nerek ‒ 90% ryzyko rozwoju guza Wilmsa
Zarówno zespół WAGR jak i zespół Denys-Drasha związane są ze
Lernen beginnen
zmianami w obrębie genu WT1 zlokalizowanym w regionie 11p13 chromosomu 11 – ale odmienny charakter zmian ‒
Zespół WAGR
Lernen beginnen
delecja w obrębie WT1
DDS
Lernen beginnen
inaktywująca dominująca mutacja typu negatywnego w regionie krytycznym tego genu (mutacja negatywna dominująca wpływa na funkcję drugiego allelu typu dzikiego)
WT1
Lernen beginnen
koduje czynnik transkrypcyjny biorący udział w rozwoju nerki i gonad - zatem inaktywacja jednej kopii powoduje nieprawidłowości rozwoju
Zespół Beckwith- Wiedemanna
Lernen beginnen
- zaburzenia związane z nieprawidłowym piętnowaniem genomowym; region odpowiedzialny za te zmiany – 11p15 na chromosomie 11 ‒ Lokalizacje tę umownie nazywa się jako WT2 – jednak gen nie został zlokalizowany
U chorych z BWS – zaburzenia
Lernen beginnen
iętnowania genu insulinopodobnego czynnika wzrostu 2 (IGF2) – prawidłowo ulega ekspresji tylko allel ojcowski, matczyny ulega piętnowaniu (wyciszeniu)
w przypadku mutacji przez metylację regionu promotorowego w BWS
Lernen beginnen
nadekspresja IGF2 → powiększenie narządów wewnętrznych oraz tendencje do nowotworzenia
Poza guzem Wilmsa u chorych z BWS
Lernen beginnen
zwiększone ryzyko hepatoblastomy, rhabdomyosarcomy, guzów trzustki, guzów wywodzących się z kory nadnerczy
Guz willmsa makroskopowo
Lernen beginnen
Duży (ponad 10cm średnicy, masa ponad 500g), pojedynczy, dobrze ograniczony twór ‒ Możliwe guzy wieloogniskowe, w tym obustronne Obecność pseudotorebki
Guz willmsa makroskopowo 2
Lernen beginnen
Na przekroju poprzecznym tkanki guza są miękkie, homogenne o zabarwieniu od beżowego po szare, ze sporadycznie występującymi ogniskami krwotocznymi, zwyrodnienia torbielowatego oraz martwicy ‒
Guz willmsa mikroskopowo
Lernen beginnen
Obraz mikroskopowy jest heterogenny – trójskładnikowy (wszystkie składniki złośliwe) 1) komórki blastemy – najbardziej niezróżnicowany element podścielisko komórki typu nabłonkowego
GW komórki blastemy – najbardziej niezróżnicowany element 1
Lernen beginnen
skupiska małych barwiących się na niebiesko komórek o skąpej cytoplazmie i hiperchromatycznym jądrze tak jak w innych guzach drobnookrągłokomórkowych  Liczne mitozy
GW komórki blastemy – najbardziej niezróżnicowany element 2
Lernen beginnen
Typ wzrostu rozlany – utrata kohezji komórek na obwodzie guza i naciekanie przyległych struktur  Typ wzrostu organoidny z odmianą guzkową (okrągłe odgraniczone skupiska blastemy) i serpentynowatą (blastema tworzy układy wstęgowate)
podścielisk GW
Lernen beginnen
Niedojrzała myksoidalna tkanka mezenchymalna Sporadycznie utkanie tkanki kostnej, chrzęstnej, tłuszczowej, nerwowej
podścielisk GW 2
Lernen beginnen
Przypomina mezenchymę płodową iwrzecionowate niezróżnicowane komórki częściowo różnicujące się w kierunku fibroblastów lub rzadziej mięśni poprzecznie prążkowanych
komórki typu nabłonkowego
Lernen beginnen
ich „różnicowanie się” prowadzi do powstania form imitujących kanaliki i kłębuszki nerkowe  poronne cewki, niedojrzałe kłębki (z prezentacji)  rzadko różnicowanie w kierunku nabłonka płaskiego lub śluzotwórczego
GW w 5 % guzów cechy
Lernen beginnen
anaplazji – komórki z dużymi hiperchromatycznymi, wielopostaciowymi jądrami oraz nieprawidłowymi figurami mitotycznymi (ogniska anaplastyczne związane z nabytymi mutacjami genu TP53 oraz opornością na chemioterapię)
GW pozostałości z okresu
Lernen beginnen
nefrogenezy – przepuszczalnie są zmianami prekursorowymi dla guza Wilmsa – czasami są obecne w miąższu nerek graniczących z guzem
GW udokumentowane...
Lernen beginnen
udokumentowanie takich pozostałości w obrębie guza – ważne! – bo zwiększa ryzyko guza Wilmsa w drugiej nerce
cechy kliniczne GW
Lernen beginnen
Dolegliwości najczęściej związane z dużym rozmiarem guza  Zazwyczaj jest dobrze wyczuwalny palpacyjnie w obrębie brzucha, mogącym przekraczać linię środkową ciała i sięgać w dół do miednicy
cechy kliniczne GW 2
Lernen beginnen
Rzadsze objawy: wzrost temperatury ciała, bóle brzucha, krwiomocz, sporadycznie zaparcia wynikające z ucisku guza  Rokowanie – zazwyczaj bardzo dobre
cechy kliniczne GW 3
Lernen beginnen
Doskonałe efekty daje połączenie nefrektomia + chemioterapia  Anaplazja o charakterze ogniskowym z ograniczeniem do fragmentów usuniętych podczas nefrektomii – rokowanie podobne jak przy guzach bez aaplazji
cechy kliniczne GW 4
Lernen beginnen
Anaplazja o charakterze rozsianym – dużo gorzej, zwłaszcza w guzach rozprzestrzeniających się poza nerkę
Nerwiak zarodkowy - neuroblastoma wystepowanie
Lernen beginnen
Złośliwy nowotwór drobnookragłokomórkowy głównie w nadnerczu (40%) i przykręgosłupowych zwojach współczulnych (50%), zwłaszcza brzuszne
Nerwiak zarodkowy - neuroblastoma rozwija sie z
Lernen beginnen
Rozwija się z nerwowej struny grzbietowej i może pojawić się w dowolnym miejscu układu współczulnego (od głowy do miednicy)
Nerwiak zarodkowy procenty
Lernen beginnen
7-8% nowotworów wieku dziecięcego, najczęściej do 3 roku życia; 80-90% poniżej 5 r.ż możliwa zmiana wrodzona
Nerwiaki zarodkowe charakteryzuje w ich naturalnej postaci:
Lernen beginnen
Możliwość spontaniczna regresji ‒ Tendencja do dojrzewania (spontanicznie lub pod wpływem leczenia) 𝑛𝑒𝑢𝑟𝑜𝑏𝑙𝑎𝑠𝑡𝑜𝑚𝑎 (nerwiak zarodkowy) → 𝑔𝑎𝑛𝑔𝑙𝑖𝑜𝑛𝑒𝑢𝑟𝑜𝑏𝑙𝑎𝑠𝑡𝑜𝑚𝑎 (nerwiak zwojowy zarodkowy) → 𝑔𝑎𝑛𝑔𝑙𝑖𝑜𝑛𝑒𝑢𝑟𝑜𝑚𝑎 (nerwiak zwojowy)
Patogeneza: Nerwiak zarodkowy1
Lernen beginnen
mutacja genu kinazy chłoniaki anaplastycznego (ALK) w linii komórek rozrodczych - główna przyczyna rodzinnej predyspozycji występowania nerwiaków zarodkowych
Patogeneza: Nerwiak zarodkowy2
Lernen beginnen
mutacje genu ALK o typie nabycia funkcji w komórkach somatycznych – charakterystyczne dla sporadycznych nerwiaków zarodkowych
Patogeneza z prezentacji: 1 zaburzenia
Lernen beginnen
Zaburzenia cytogenetyczne: ‒ amplifikacje genu MYCN, w wyniku której oraz regiony o zatartej strukturze prążkowej(homogenous staining regions – HSR) 2,4,9,12 z wieloma kopiami genów ‒ częste delecje chromosomu 1p35-36
Patogeneza z prezentacji: 2 i 3
Lernen beginnen
Im więcej kopii onkogenu MYCN tym gorsze rokowanie; w około 25%, zwykle zaawansowanych zawierających delecję 1p35-36  Delecja dystalnego odcinka chromosomu 1 – złe rokowanie
Morfologia:  Rodzaje postacie nerwiak zarodkowy1
Lernen beginnen
Neuroblastoma in situ ‒ Neuroblastoma (ubogopodścieliskowy, ubogi w schwannowskie podścielisko) ‒ Ganglineuroblastoma, wymieszany (bogaty w schwannowskie podścielisko) ‒
Morfologia:  Rodzaje postacie nerwiak zarodkowy2`
Lernen beginnen
Ganglioneuroblastoma, guzkowy (złożony) ‒ Ganglioneuroma (z przewagą schwannowskiego podścieliska)
Makroskopowo Nerwiak1 lokalizacja
Lernen beginnen
Lokalizacja: rdzeń nadnerczy (40%), przykręgosłupowe zwoje współczulne jamy brzusznej(25%) i śródpiersia tylnego(15%); mózg, szyja, miednica mała ‒ Wielkość: od zmian widocznych mikroskopowy do guzów o masie powyżej 1000g; wypełniających jamę brzuszną
Makroskopowo Nerwiak2
Lernen beginnen
Miękki, kruchy, z ogniskami martwicy, ogniskami krwotocznymi, zwapnieniami, zmianami torbielowatymi ‒ Dobrze odgraniczony, ale może naciekać m.in. nerkę, wątrobę i trzustkę, żyłę nerkową, żyłę główną dolną
Mikroskopowo nerwiak1
Lernen beginnen
Małe, okrągłe/ owalne komórki, nieco większe od limfocytu komórki, hiperchromatyczne jądro, skąpa cytoplazma – typowy small blue cell tumor o niezróżnicowanym wyglądzie ‒ Ziarnista chromatyna = pieprz i sól
Mikroskopowo nerwiak2
Lernen beginnen
Mitozy i ciałka apoptotyczne liczne ‒ Lite pola z rzadka pooddzielane przez skąpe pasemka łącznotkankowe z naczyniami i nielicznymi komórkami Schwanna
Mikroskopowo nerwiak3
Lernen beginnen
Rozetki Homera-Wrighta – komórki skupiają się wokół pilśni neuronalnej ‒ IHC: synaptofizyna, NSE, neurofilamenty, chromogranina; ujemne CD99 i wimentyna
3 podtypy neuroblastoma:
Lernen beginnen
1) niezróżnicowany, 2) niskozróżnicowany 3) różnicujący się (obfita pilśń neuronalna i 5% lub więcej neuroblastów różnicujących się w kierunku komórek zwojowych)
Nerwiak zwojowy (ganglioneuroma) 1
Lernen beginnen
najlepiej zróżnicowany, najlepiej dojrzały ‒ Łagodny nowotwór zwykle powyżej 10 roku życia ‒ Głównie śródpiersie tylne i przestrzeń zaotrzewnowa
Nerwiak zwojowy (ganglioneuroma) 2
Lernen beginnen
W najlepiej zróżnicowanym komórki zwojowe w podścielisku z komórek Schwanna
Nerwiak zwojowy (ganglioneuroma) 3
Lernen beginnen
Typ dojrzewający (dojrzewające neuroblasty i komórki zwojowe wraz z dojrzałymi komórkami zwojowymi wśród schannowskiego podścieliska) i typ dojrzały (dojrzałe komórki zwojowe wśród schwannowskiego podścieliska)
Klasyfikacja Shimady
Lernen beginnen
opiera się na czterech kryteriach: Charakter podścieliska Odsetek komórek różnicujących się w kierunku komórek zwojowych Indeks mitotyczno-kariorektyczny Wiek pacjenta
Charakter podścieliska
Lernen beginnen
nowotwory bogatopodścieliskowe zawierają dużą ilość podścieliska zbudowanego z wrzecionowatych komórek typu komórek Schwanna (S100+) i przypominają pod tym względem takie nowotwory jak neurofibroma lub schwannoma.
Charakter podścieliska
Lernen beginnen
nowotwory ubogopodścieliskowe zawierają z kolei podścielisko drobnowłókienkowe typu neuropile
Odsetek komórek różnicujących się w kierunku komórek zwojowych 
Lernen beginnen
typ dojrzewający zawiera >5% neuroblastów dojrzewających do komórek zwojowych,  typ niedojrzały (niezróżnicowany) zawiera mniej niż 5% takich komórek
Indeks mitotyczno-kariorektyczny
Lernen beginnen
(liczba mitoz + liczba jąder piknotycznych i apoptotycznych z cechami karryorhexis w 5000 komórkach);  niski < 100,  średni < 200,  wysoki > 200
Wiek pacjenta
Lernen beginnen
klasyfikacja Shimady dzieli pacjentów na trzy grupy wiekowe, poniżej 18 miesięcy, od 18 miesięcy do 5 lat i powyżej 5 lat.
\Bogatopodścieliskowy
Lernen beginnen
korzystny Dobrze zróżnicowany; mieszany niekorzystny Guzkowy
Ubogopodścieliskowy
Lernen beginnen
< 18 msc. MKI<200 MKI>200 ,18 msc – 5lat MKI<100 i typ dojrzewający MK>100 lub niedojrzały,> 5 lat żadne Wszystkie
Nowotwory bogatopodścieliskowe
Lernen beginnen
Duża ilośc schwannowskiego podścieliska, podobne do neurofibroma lub Schwannoma
Nowotwory bogatopodścieliskowe 1 i 2
Lernen beginnen
Typ dobrze zróżnicowany: w podścielisku równomiernie rozproszone izolowane neuroblasty 2) Typ mieszany: neuroblasty tworzą w podścielisku nieotorebkowane gniazda
Nowotwory bogatopodścieliskowe 3
Lernen beginnen
3) Typ guzkowy: makroskopowo widoczny jest jeden lub kilka dobrze odgraniczonych guzków ubogopodścieliskowego neuroblastom
Nowotwory ubogopodścieliskowe
Lernen beginnen
1) Typ niedojrzały, niezróżnicowany: mniej niż 5% neuroblastów dojrzewających do komórek zwojowych 2) Typ dojrzewający, różnicujących się 5% lub więcej neuroblastów dojrzewających do komórek zwojowych
Cechy kliniczne nerwiak
Lernen beginnen
Naciekanie okolicznych tkanek i przerzuty do węzłów chłonnych, kości (czaszki), szpiku, skóry (drogą naczyń chłonnych i krwionośnych)
Około 90% nerwiaków wytwarza
Lernen beginnen
Około 90% nerwiaków wytwarza katecholaminy, niezależnie od lokalizacji ale nadciśnienie rzadziej niż w guzach chromochłonnych
Czynniki rokownicze
Lernen beginnen
Wiek dziecka – dzieci poniżej 1 r.ż lepiej rokują niż starsze na porównywalnym etapie choroby ‒ Stadium zaawansowania klinicznego
Stadium 1 (Stopień 1) Nerwiak
Lernen beginnen
guz zlokalizowany, całkowicie usunięty, bez cech lub z mikroskopowymi cechami choroby resztkowej;  reprezentatywne, nieprzylegające węzły po stronie guza bez zmian nowotworowych w badaniu mikroskopowym;
Stadium 1 (Stopień 1) Nerwiak 2
Lernen beginnen
węzły przylegające do guza (lub usunięte wraz z nim) mogą wykazywać cechy nowotworowe
Stadium 2A (Stopień 2A)
Lernen beginnen
guz zlokalizowany, niekompletnie usunięty;  reprezentatywne, nieprzylegające węzły po tej samej stronie mikroskopowo bez zmian
Stadium 2B (Stopień 2B)
Lernen beginnen
guz zlokalizowany, całkowicie lub niecałkowicie usunięty,  z mikroskopowo zajętymi węzłami chłonnymi nieprzylegającymi do ogniska pierwotnego
Stadium 2B (Stopień 2B) węzły chlonne
Lernen beginnen
węzły chłonne po przeciwnej stronie powiększone, ale bez zmian nowotworowych
Stadium 3 (Stopień 3) 1
Lernen beginnen
nieoperacyjny, jednostronny guz przekraczający linię środkową, bez zajęcia lub z zajęciem regionalnych węzłów chłonnych
Stadium 3 (Stopień 3) 2
Lernen beginnen
albo zlokalizowany guz jednostronny z zajęciem węzłów po stronie przeciwnej  bądź tej guz w linii środkowej
Stadium 4 (Stopień 4)
Lernen beginnen
każdy guz pierwotny z rozsiewem do odległych węzłów chłonnych, kości, szpiku kostnego, wątroby, skóry i/lub innych narządów (z wyjątkiem zmian definiowanych jako 4S)
Stadium 4S* (Stopień 4S*)
Lernen beginnen
zlokalizowany guz pierwotny (jak w 1, 2A, 2B) z rozsiewem ograniczonym do wątroby, skóry i/lub nieznacznym rozsiewem do szpiku kostnego
Stadium 4S* (Stopień 4S*)
Lernen beginnen
(mniej niż 10% komórek jądrzastych stanowią komórki utkania nowotworowego; przypadki z zajęciem powyżej 10% szpiku kostnego zalicza się jako stadium 4)
Stadium 4S* (Stopień 4S*) rozpoznanie stadium 4s ogranicza się do
Lernen beginnen
rozpoznanie stadium 4S ogranicza się do dzieci poniżej 1rż
szczególny charakter ma stopień 4S
Lernen beginnen
rokowania bardzo dobrze, mimo rozprzestrzenionych zmian chorobowych
pierwotny guz
Lernen beginnen
nowotwór I lub II stopnia – pod warunkiem obecności przerzutów jedynie w wątrobie, skórze i szpiku kostnych, z wykluczeniem jednakże przerzutów do kości
u noworodków z 4S
Lernen beginnen
bardzo dobre rokowanie po zastosowaniu tylko ograniczonego leczenia lub nawet (rzadko) samoistnej regresji guza pierwotnego lub przerzutów
Amplifikacja MYCN ~ stwierdzana w
Lernen beginnen
25-30% nowotworów pierwotnych zaliczanych w większości do zmian o wyższym stopniu zaawansowania ~ większa liczba kopii tego genu – gorsze rokowanie
amplifikacja NMYC obecnie najważniejsza
Lernen beginnen
nieprawidłowość genetyczna wykorzystywana podczas oszacowywania wielkości ryzyka związanego z nowotworami neuroblastycznymi, powodująca automatyczne zaliczenie guza do grupy wysokiego ryzyka, niezależnie od stopnia jego zaawansowania lub wieku pacjenta
Amplifikacja MYCN cechy
Lernen beginnen
Delecja dystalnego odcinka krótkiego ramienia chromosomu pierwszego ‒ Nadekspresja TrkA (receptor nerwowego czynnika wzrostu) ‒ Trisomia chromosomu 17q ‒ Ploidia guza ‒
Amplifikacja MYCN 2
Lernen beginnen
Brak lub niska ekspresja telomerazy ‒ Ekspresja Cd44 ‒ Wzrost stężenia ferrytyny ‒ Stosunek kwasu wanilinomigdałowego do homowanilinowego
Amplifikacja MYCN niemowleta
Lernen beginnen
U noworodków i małych niemowląt – liczne rozsiane przerzuty do skóry, powodujące przebarwienia o odcieniu niebieskim, sięgające do głębokich warstw
Amplifikacja MYCN przerzuty
Lernen beginnen
Przerzuty drogą krwionośną i limfatyczną - głównie do płuc, kości, z ogniskami dodatkowo w szpiku kostnym
MYCN amplifikacja noworodki
Lernen beginnen
U noworodków i małych niemowląt – liczne rozsiane przerzuty do skóry, powodujące przebarwienia o odcieniu niebieskim, sięgające do głębokich warst
Siatkówczak - retinoblastoma
Lernen beginnen
Najczęs ciej występujący nowotwo r gałki ocznej u dzieci.  W 20-30% przypadko w moz na stwierdzic dziedziczną mutację jednego z alleli genu RB1 w linii komo rek płciowych
Siatkówczak - retinoblastoma procenty
Lernen beginnen
70% przypadko w rozwija się sporadycznie w wyniku mutacji somatycznych obu alleli genu RB1.  Ponad 90% rozpoznawanych przed 7r.z
Siatkówczak - retinoblastoma pochodzneie + guzy
Lernen beginnen
Retinoblastoma wywodzi się z komo rki nerwowej. Guzy sporadyczne mają charakter nowotworo w jednostronnych i jednoogniskowych.
Siatkówczak - retinoblastom przypadki rodzinne
Lernen beginnen
Przypadki rodzinne wiąz ą się z rozwojem wielu guzo w zlokalizowanych obustronnie, chorzy mają wyz sze ryzyko rozwoju kostniakomięsaka, czerniaka, raka drobnokomo rkowego
ad. 5 Siatkówczak makroskopowo1
Lernen beginnen
masy o strukturze guzkowej w tylnej częs ci siatko wki ‒ ro z owy lub białawy guzek siatko wki z nawapnieniami o wzros cie egzo- lub endofitycznym lub rozlanym ‒ moz liwe zmiany wieloogniskowe
ad. 5 Siatkówczak makroskopowo2
Lernen beginnen
zmiany satelitarne ‒ rozsianie nowotworo w wzdłuz nerwo w wzrokowych lub do przestrzeni podpajęczyno wkowej ‒ przerzuty w OUN, czaszce, obwodowych częs ciach kos c ca i węzłach chłonnych
Siatkowczak Mikroskopowo1
Lernen beginnen
Small blue cell tumor; (komo rki przypominające niezro z nicowane retinoblasty okresu embrionalnego) ‒ małe, okrągłe komo rki ‒ duz e, hiperchromatyczne jądra
Siatkowczak Mikroskopowo2
Lernen beginnen
cechy ro z nicowania pod postacią rozetki Flexnera-Wintersteinera - s wiatło ograniczone wydłuz oną i nieco bardziej obfitą cytoplazmą komo rek nowotworowych; jądra u podstawy komo rek w częs ci obwodowej rozetki 
1cechy ro z nicowania pod postacią rozetki Flexnera-Wintersteiner
Lernen beginnen
utworzone przez prostopadłos cienne lub kro tki, walcowate komo rki skupione woko ł centralnie połoz onego s wiatła
2cechy ro z nicowania pod postacią rozetki Flexnera-Wintersteiner
Lernen beginnen
jądra komo rkowe ułoz one z dala od s wiatła, co w mikroskopie s wietlnym daje wraz enie istnienia błony granicznej przypominającej zewnętrzną błonę graniczną siatko wki
Mikroskopowo siatkowczak
Lernen beginnen
ogniska martwicy, mitoz ‒ moz liwe komo rki z bardziej obfitą cytoplazmą ro z nicujące się w kierunku fotoreceptoro w skąpa cytoplazma
Cechy kliniczne siatkowczak1
Lernen beginnen
Rozsiew przez naczynia błony naczyniowej, naciekanie nerwu wzrokowego i przestrzeni podpajeczyno wkowej  Naciekanie twardo wki i rozrastanie się w oczodole  Przerzuty do węzło w chłonnych szyjnych i przedusznych, mo zg, kos ci w tym czaszka
Cechy kliniczne siatkowczak2
Lernen beginnen
Białawy odblask z renicy i zez  Bolesnos c i tkliwos c gałki ocznej  Obecnos c nawapnien prawie patognomoniczna  Czynniki rokownicze: naciekanie nerwu wzrokowego i oczodołu
Cechy kliniczne siatkowczak3
Lernen beginnen
Guz wewnątrzgałkowy –wskaz nik przez ycia ponad 90%; przy nacieczeniu granicy cięcia chirurgicznego – spada do 30%)  Opisane rzadkie przypadki regresji guza
Siatkowczak Skutki rozwoju nowotworu bez terapii są
Lernen beginnen
s miertelne, jednak przy odpowiednio wczesnym leczeniu z enukleacją (wyłuszczenie) gałki ocznej, chemioterapią i radioterapią przez ycie jest niemal pewne. Czasem dochodzi do samoistnej regresji guza.
Mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy rhabdomyosarcoma (RMS)
Lernen beginnen
Najczęstszy nowotwo r tkanek miękkich u dzieci i młodziez y (zwykle przed 20 r. z.). Występuje najczęs ciej w okolicach głowy i szyi raz układu moczowo-płciowego
Mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy typy
Lernen beginnen
zarodkowy (50-60%_, pecherzykowy,(20%) pleomorficzny(5%)
zarodkowy
Lernen beginnen
groniasty (botryoides) ~ wrzecionowatokomo rkowy (fusocellulare)
pęcherzykowy
Lernen beginnen
alveolar) – 20%; charakterystyczna dla niego są translokacje chromosomalne; najczęstsza t(2;13) z powstaniem fuzji genu PAX3 na chromosomie 2 z genem FKHR na chromosomie 13
Miesniakomieska prazkowanookom Wyleczenie zalez y od:
Lernen beginnen
lokalizacji guza  budowy histologicznej (najgorsze rokowanie w postaci pęcherzykowej a najlepsze w zarodkowej)  objawo w  zaburzen genetycznych
Miesniakomies prazk wyleczenie
Lernen beginnen
Wyleczalny w 2/3 przypadko w u dzieci, u dorosłych gorsze rokowanie.
Lokalizacja miesniakomiesk prazk dzieci
Lernen beginnen
Dzieci: 1. Okolica głowy i szyi  Oczodo ł  Powieki  Nosogardło  Zatoki przynosowe 2. Układ moczowo-płciowy 3. Przestrzen zaotrzewnowa Dorośli: 1. Mięs nie szkieletowe tułowia i kon czyn
miesniakomiesk prazk Objawy kliniczne:
Lernen beginnen
Zalez ne od lokalizacji bezbolesnego guza  Krwawienie/niedroz nos c w układzie moczowo-płciowym  Rzadko z zespołami wad wrodzonych Li-Fraumeni lub nerwiakowło kniakowatos cią
Miesniakomiesk prazk Makroskopowo:
Lernen beginnen
niekto re (gło wnie typ zarodkowy) w pobliz u powierzchni błon s luzowych pęcherza lub pochwy mogą tworzyc miękki, galaretowate masy przypominające kis c winogron-mięsak groniasty ‒
Miesniakomiesk prazk Makroskopowo: 2
Lernen beginnen
w innych przypadkach guzy są słabo odgraniczone, rosną naciekająco, tworzą białoszare masy
Miesniakomiesk prazk mikroskopow1
Lernen beginnen
Diagnostyczny element wszystkich typo w-rabdomioblast ‒ Okrągłe lub wydłuz one (rakietowate, kijankowate) o intensywnie eozynochłonnej cytoplazmie ziarnistej/wło kienkowej ‒ Jądro centralnie lub ekscentrycznie
Miesniakomiesk prazk mikroskopow2
Lernen beginnen
Duz e jąderka ‒ W cytoplazmie poprzeczne prąz kowania ‒ Wodniczki z glikogenem ‒ Desmina, wimentyna, aktyna, mioglobina
RMS embryonale1
Lernen beginnen
Odtwarzane ro z ne etapy rozwoju mięss i szkieletowych Luz ne pola myksoidne z litymi polami gęsto ułoz onych komo rek (małe hiperchromatyczne okrągłe komo rki z rabdomioblastami
RMS embryonale2
Lernen beginnen
Ro z norodny obraz histologiczny od guzo w niskozro z nicowanych az do guzo w o wysokim stopniu zro z nicowania z komo rkami kijankowatymi z poprzecznym prąz kowaniem
RMS botryoides: 1
Lernen beginnen
Pod błoną s luzową narządo w jamistych: Pęcherz moczowy, jama nosowo-gardłowa, przewody z o łciowe  Polipowaty groniasty (jak winogrono) guz
RMS botryoides: 2
Lernen beginnen
WARSTWA KAMBIALNA: widoczne tuz pod nabłonkiem gęsto ułoz one niezro z nicowane komo rki, pod kto rymi znajduje się luz ne myksoidne pods cielisko
RMS alveolare1
Lernen beginnen
Nieco większe niz w typie zarodkowym komo rki niezro z nicowane przemieszane z dojrzałymi rabdomioblastami i nowotworowymi komo rkami olbrzymimi  Pola komo rek nowotworowych otaczają grube pasma tkanki łącznej często z zmianami szklistymi
RMS alveolare2
Lernen beginnen
Komo rki na obwodzie po ł przylegają do pasm łącznotkankowych, w częs ci centralnej tracą kohezje– obraz przypomina pęcherzyki płucne
Rozpoznanie mięsaka prąz kowanokomo rkowego stawiane po wykazaniu ro z nicowania w kierunku mięs ni szkieletowych
Lernen beginnen
arkomery widoczne w mikroskopie elektronowym ‒ wykazanie czynniko w transkrypcyjnych swoistych dla mięs ni szkieletowych (miogenina lub MYOD-1) ‒ obecnos c desminy w filamentach pos rednich w badaniu immunohistochemicznym
RMS rokowania stopni
Lernen beginnen
I RMS o bardzo dobrym rokowaniu (RMS botryoides et fusiforme) II RMS o pos rednim rokowaniu (RMS embryonale) III RMS o złym rokowaniu (RMS alveolare) IV RMS o nieznanym rokowaniu (RMA with rhabdoid features)
Czynniki rokownicze RMS
Lernen beginnen
Wiek - lepsze rokowanie u młodszych 2. Umiejscowienie zmiany – najlepiej rokuje guz w oczodole i układzie moczowo-płciowym, gorsze w guzach kon czyn, najgorsze w przestrzeni zaotrzewnowej
Mięsak Ewinga oraz niedojrzały guz neuroektodermalny (PNET
Lernen beginnen
Niedojrzałe, zbudowane z małych komo rek nowotwory kos ci i tanek miękkich. Rozpatrywane jako ro z ne postacie tego samego nowotworu o odmiennym stopnie zro z nicowania oraz dojrzałos ci elemento w neuroektodermalnych+kliniczne
PNET a M ewinga
Lernen beginnen
PNET – wyraz ne zro z nicowanie neuronalne  mięsak Ewinga – niezro z nicowan
Mięsak Ewinga1
Lernen beginnen
6-10% pierwotnych nowotworo w złos liwych kos ci  drugi po kostniakomięsaku co do częstos ci mięsak kos ci u dzieci  80% pacjento w ma poniz ej 20 lat  częs ciej chorują chłopcy
Mięsak Ewinga2
Lernen beginnen
znaczna predylekcja do rasy białej  częstym zaburzeniem chromosomalnym jest translokacja prowadząca do fuzji genów EWS na chromosomie 22q12 z czynnikiem transkrypcyjnym z rodziny ETS 
Mięsak Ewinga3
Lernen beginnen
najczęstszymi partnerami fuzji są geny FL1 na chromosomie 11q24 oraz ERG na chromosomie 21q22,
Miesak Ewinga Makroskopowo
Lernen beginnen
rozwijają się w jamie szpikowej kos ci ‒ miękki, rosnący ekspansywnie guz naciekający warstwę korową oraz okostną ‒ często występują ogniska martwicy oraz zmiany krwotoczne
Mikroskopowo Miesak Ewinga1
Lernen beginnen
pola jednorodnych, małych, prymitywnych komo rek, kto re są większe od limfocyto w ‒ niewielki polimorfizm ‒ w jądrach małe jąderka ‒ nieliczne mitozy
Mikroskopowo Miesak Ewinga2
Lernen beginnen
lite pola poprzedzielane skąpym pods cieliskiem ‒ cytoplazma komo rek nowotworowych jest bardzo wąska i zawiera duz o glikogenu ‒ rozetki Homera-Wrighta przemawiają za neuroendokrynnym ro z nicowaniem
Miesak Ewinga Objawy1
Lernen beginnen
bolesne powiększające się zmiany w trzonie kos ci długich (gło wnie w udowej) oraz płaskich kos ciach miednicy i z eber  objawy ogo lne sugerujące zakaz enie (gorączka, leukocytoza, podwyz szone OB, spadek masy ciała) 
Miesak Ewinga Objawy2
Lernen beginnen
w badaniach obrazowych destrukcyjny guz, kto ry nacieka marginesy otoczenia oraz przechodzi do otaczających tkanek miękkich  charakterystyczna reakcja odczynowa w okostnej – dochodzi do odkładania kos ci w sposo b przypominający łuski cebuli
Miesak Ewinga Objawy3
Lernen beginnen
złamania patologiczne
Leczenie: miesak ewinga
Lernen beginnen
obejmuję chemioterapię z chirurgicznym wycięciem z nas wietlaniem lub bez.  przez ycie 5-letnie sięga 75% u pacjento w ze zmianą miejscową.
Niedojrzały guz neuroektodermalny (PNET
Lernen beginnen
Guz Askina  Pozaszkieletowy guz Ewinga  70-80% przed lub około 20 roku z ycia
Niedojrzały guz neuroektodermalny (PNET charakterystyczna crcha
Lernen beginnen
Charakterystyczna cecha –zro wnowaz ona translokacja t(11;22)(q24;12) EWS-FLI1-fuzyjny gen pełniący funkcję onkogenu kodujący czynniki transkrypcyjne  Cechy ro z nicowania neuroektodermalneg
Miesak ewinga: najczęstszymi partnerami fuzji są geny FL1 na chromosomie 11q24 oraz ERG na chromosomie 21q22,
Lernen beginnen
powstające w ten sposo b białko ma aktywnos c czynnika transkrypcyjnego  obecnos c tych translokacji ma znaczenie diagnostyczne, 95% mięsako w Ewinga ma translokacje t(11;22)(q24; q12) lub t(21;22)(q22; q12
Cechy kliniczne PNET1
Lernen beginnen
Bolesny w większos ci umiejscowiony głęboko w tkankach miękkich tułowia (obszar okołokręgosłupowy lub kon czyny dolnej)  Szybko rosnący guz
Cechy kliniczne PNET2
Lernen beginnen
Klatka piersiowa (z ebra, opłucna, płuca) guz Askina  Wraz liwy na chemioterapię (najlepsze wyniki skojarzenie leczenia chirurgicznego, chemio- i radioterapii); 5-letnie przez ycie 20-30%
Cechy kliniczne PNET3
Lernen beginnen
Przerzuty do płuc, kos ci, węzło w (obecne u 25-50% chorych w momencie rozpoznania)
Morfologia: PNEt1
Lernen beginnen
Lite pola lub zraziki otoczone ucis niętymi cienkos ciennymi naczyniami ze skąpa ilos ci tkanki łącznej (barwienie na obecnos c wło kien retikulinowych)  Mo...
Morfologia: PNEt2
Lernen beginnen
Glikogen w cytoplazmie  Martwica filigranowa  Mitozy nie tak liczne (kontrast do niezro z nicowanego obrazu)  Duz e spektrum zro z nicowania neuroendokrynnego
Morfologia: PNEt3 neuroepithelioma
Lernen beginnen
W guzach typu neuroepithelioma cytoplazma komo rek jest bardziej eozynochłonna, większy polimorfizm jąder z kilkoma jąderkami; chromatyna bardziej gruboziarnista  Często rozetki Homera-Wrighta lub Flexnera-Wintersteinera
Fenyloketonuria (PKU)
Lernen beginnen
Występuje z częstos cią 1 na 10000 z ywo urodzonych dzieci rasy białej. Najpowszechniejsza forma jest okres lana mianem PKU klasycznej (powszechna u oso b pochodzenia skandynawskiego). Znanych jest wiele warianto w PKU.
Fenyloketonuria (PKU) dziedziczenie
Lernen beginnen
dziedziczona autosomalnie recesywnie ‒ w przypadkach klasycznych niedobo r hydroksylazy fenyloalaninowej (PAH), co prowadzi do hiperfenyloalaninemii
Fenyloketonuria (PKU) objawy
Lernen beginnen
bezpos rednio po urodzeniu brak odchylen od stanu prawidłowego ‒ rosnące stęz enie fenyloalaniny powoduje uszkodzenie mo zgu ‒ od 6 miesiąca z ycia cięz kie upos ledzenie umysłowe ‒ 1/3 chorych nie zacznie chodzic, 2/3 nie mo wi
Fenyloketonuria (PKU) objawy2
Lernen beginnen
napady padaczkowe ‒ zaburzenia o charakterze neurologicznym (nasilone wymioty) ‒ obniz ona pigmentacja włoso w ‒ rumien sko ry
PKU zaburzeniom mozna zapobiegac
Lernen beginnen
Zaburzeniom tym moz na przeciwdziałac przez wyeliminowanie fenyloalaniny z diety, dlatego tak waz ne są wczesne badania przesiewowe
Etiologia na podłożu biochemicznym Fenyloketonuria
Lernen beginnen
Brak moz liwos ci przekształcenia fenyloalaniny w tyrozynę. Gdy dochodzi do zablokowania metabolizmu fenyloalaniny z powodu brak hydroksylazy fenyloalaninowej powstają liczne metabolity pos rednie
Brak moz liwos ci przekształcenia fenyloalaniny w tyrozynę. Gdy dochodzi do zablokowania metabolizmu fenyloalaniny z powodu brak hydroksylazy fenyloalaninowej powstają liczne metabolity pos rednie
Lernen beginnen
(na drodze szlako w obocznych), kto re są wydzielane z moczem i potem, co powoduje charakterystyczny mysi zapach.
Nadmiar fenyloalaniny i jej metabolito w pos rednich powoduje
Lernen beginnen
uszkodzenie mo zgu. Brak tyrozyny, kto ra jest prekursorem melaniny, odpowiada za jasny kolor sko ry i włoso w.
Etiologia molekularna Fenyloketonuria
Lernen beginnen
zidentyfikowano 500 typo w zmutowanych typo w alleli genu PAH, tylko częs c powoduje cięz ki niedobo r enzymu  całkowity brak enzymu powoduje powstanie klasycznych cech PKU, u chorych z zachowaniem przynajmniej 6% aktywnos ci enzy UMIARYKOW
Etiologia molekularna Fenyloketonuria2
Lernen beginnen
niekto re mutacje powodują umiarkowany wzrost fenyloalaniny w surowicy krwi bez towarzyszących zaburzen  do odro z nienia łagodnej postaci hiperfenyloalaninemii od klasycznej PKU konieczne jest oznaczenie stęz enia fenyloalaniny we krwi
Etiologia molekularna Fenyloketonuria3
Lernen beginnen
w postaci klasycznej poziom fenyloalaniny jest pięciokrotnie wyz szy od normy  dopiero po potwierdzeniu rozpoznania na podstawie badan biochemicznych moz e byc uzasadnione poszukiwanie specyficznej mutacji powodującej chorob
Etiologia molekularna Fenyloketonuria4
Lernen beginnen
wyniki badan molekularnych mogą byc wykorzystane do wykrywania nosicielstwa u oso b obciąz onych ryzykiem U 2% chorych stwierdza się nieprawidłowos ci w syntezie lub regeneracji tetrahydrobiopteryny...
Fenyloketonuria matczyna
Lernen beginnen
Kobiety chore na fenyloketonurię rozwijają się prawidłowo i osiągają wiek prokreacyjny. Jednak występuje u nich hiperfenyloalaninemia, spowodowana zaprzestaniem leczenia dietetycznego po osiągnięciu wieku dojrzałego
Fenyloketonuria matczyna PRCOENTY
Lernen beginnen
U 75-90% dzieci tych matek stwierdza się upos ledzenie umysłowe i małogłowie, a u 15% wrodzone wady serca (chociaz są one zazwyczaj heterozygotami). Zespo ł tych wad okres la się jako fenyloketonuria matczyna.
Nowotwory złos liwe są
Lernen beginnen
są drugą najczęstszą przyczyną zgonu ws ro d dzieci w wieku 4-14 lat. Nowotwory łagodne występują częs ciej niz złos liwe.
Trudności w rozpoznawaniu i leczeniu chorób nowotworowych u dzieci: 1
Lernen beginnen
szybki przebieg choroby  brak swoistych objawo w klinicznych  duz a wraz liwos c na leczenie przeciwnowotworowe  po z ne następstwa leczenia
Trudności w rozpoznawaniu i leczeniu chorób nowotworowych u dzieci: 1
Lernen beginnen
wspo łpraca w wielospecjalistycznym zespole  tylko 2 % występuje u dzieci; gło wna przyczyna zgonu w grupie 1-15 lat (zatrucia, urazy)  Nowotwory nienabłonkowe(układ krwiotw...
Częstość występowania nowotworów:
Lernen beginnen
1) Białaczki (30%) 2) Nowotwory mo zgu (20%) 3) Chłoniakinieziarniczei ziarnica złos liwa (12%) 4) Neuroblastoma 5) Mięsaki tkanek miękkich 6) Guz Wilmsa
Blastoma
Lernen beginnen
zarodkowy, niedojrzały, płodowy -nowotwory zbudowane z niedojrzałych komo rek, często przypominające niekto re etapy rozwoju embrionalnego narządo w
Small round blue cell tumors
Lernen beginnen
nowotwory drobnookrągłokomo rkowe
Diagnostyka guzów drobnookrągłokomórkowych:
Lernen beginnen
Obraz mikroskopowy  Dane kliniczne  Badania obrazowe  Immunohistochemia  Cytogenetyka, genetyka molekularna
Diagnostyka różnicowa guzów drobnookrągłokomórkowych
Lernen beginnen
Neuroblastoma  PNET  Rhabdomyosarcoma  Chłoniak złos liwy  Białaczka  Desmoplastyczny guz drobnookragłokmo rkow
Objawy kliniczne nieswoiste
Lernen beginnen
Podwyz szona ciepłota ciała ‒ Nocne poty ‒ Brak przyrostu masy ciała lub jej utrata powyz ej 10% w ciągu 6 miesięcy ‒ Osłabienie ‒ Draz liwos c, zmiana usposobienia
Objawy kliniczne swoiste1
Lernen beginnen
Narastające bo le kostne (niszczenie istoty korowej przez pierwotny guz kos ci/ rozsadzanie jamy szpikowej przez proliferujące komo rki białaczkowe) ‒ Trudnos ci w chodzeniu, utykanie, zaniki mięs niowe
Objawy kliniczne swoiste2
Lernen beginnen
Uwypuklenia/ guzki podczas palpacji kos ci płaskich (czaszka, łopatki) ‒ Wytrzeszcz gałek ocznych z wylewami okularowymi (zajęcie oczodoło w przy neuroblastoma)
Objawy kliniczne swoiste3
Lernen beginnen
Powiększenie obwodu brzucha, uwypuklenie okolicy lędz wiowej, okolicy nadbrzusznej ‒ Bo le związane z krwawieniem do guza i jego gwałtownym powiększaniem ‒ Guzek powiększający się w tkankach miękkich (mięsaki) ‒
Objawy kliniczne swoiste4
Lernen beginnen
Krwiomocz (guz Wilmsa) ‒ Masy groniaste widoczne w ujs ciu pochwy (sarcoma, botryoides) ‒ Koci błysk (białe oko), zez
Objawy kliniczne swoiste5
Lernen beginnen
Bo le głowy, nudnos ci, poranne wymioty, zaburzenia ro wnowagi, poraz enie nerwo w czaszkowych
Nowotwory łagodne
Lernen beginnen
Potworniaki okolicy krzyżowo-guzicznej (sacrococcygeal teratoma) Naczyniaki krwionośne (hemangioma) Naczyniaki limfatyczne (lymphangioma)
Naczyniaki krwionośne (hemangioma)
Lernen beginnen
najczęs ciej występujące guzy okresu niemowlęcego ‒ jamiste lub włosowate (te drugie częstsze u dorosłych) ‒ gło wnie w sko rze, zwłaszcza twarzy i głowy ‒ płaskie bądz wypiętrzone, nieregularne czerwononiebieskie twory
Naczyniaki krwionośne (hemangioma)
Lernen beginnen
większe płaskie zmiany to plamy wina porto ‒ mogą się powiększac z rozwojem dziecka jednak częs ciej dochodzi do samoistnej remisji pewna częs c naczyniako w jamistych rozpoznawanych w OUN moz e wsytępowac rodzinnie (mutacja w jednym z trzech geno w CCM
Naczyniaki krwionośne (hemangioma)
Lernen beginnen
czasem bywają objawem zaburzen dziedzicznych związanych z nieprawidłowos ciami w narządach wewnętrznych np. w zespołach von Hippla-Lindaua (naczyniakowatos c siatko wkowo-mo z dz kowa) i Struge'a-Webera (naczyniakowatos c twarzowo-mo zgowa) ‒
Naczyniaki limfatyczne (lymphangioma)
Lernen beginnen
w ich s wietle przestrzenie w kształcie torbieli oraz tworo w jamistych wysłanych komo rkami s ro dbłonka i otoczonych naciekami limfatycznymi ‒ komory naczyniaka zawierają jasny płyn
Naczyniaki limfatyczne (lymphangioma) wystepowanie
Lernen beginnen
mogą występowac w obrębie sko ry, szyi, pachy, s ro dpiersia, pozaotrzewnowo ‒ po urodzeniu mają tendencję do rozrostu i mogą uciskac struktury s ro dpiersia lub sploty nerwowe pachy
Potworniaki okolicy krzyżowo-guzicznej (sacrococcygeal teratoma)
Lernen beginnen
najczęs ciej występujące guzy wywodzące się z komo rek zarodkowych (40%) ‒ 10% istnieje z wrodzonymi anomaliami rozwojowymi, gło wnie z defektami jelita grubego, okolic odbytnicy, zaburzeniami rozwojowymi okolicy linii pos rodkowej ciała
Potworniaki okolicy krzyżowo-guzicznej (sacrococcygeal teratoma) 2
Lernen beginnen
75% jest histologicznie dojrzała i ma łagodny przebieg, 12% jest jednoznacznie złos liwych ze skutkiem letalnym, pozostałe klasyfikowane jako potworniaki niedojrzałe ‒ łagodne u niemowląt do 4 miesiąca z ycia, złos liwe zazywczaj u dzieci starszych
Nowotwory złośliwe Najczęs ciej atakowane struktury
Lernen beginnen
układ krwiotwo rczy  tkanka nerwowa  tkanki miękkie
Ro z nice między nowotworami złos liwymi dzieci i oso b dorosłych:
Lernen beginnen
częsta wspo łzalez nos c nieprawidłowego rozwoju i ryzyka indukcji procesu nowotworzenia ‒ występowanie konstytucjonalnych nieprawidłowos ci genetycznych predysponujących do rozwoju raka
Ro z nice między nowotworami złos liwymi dzieci i oso b dorosłych: 2
Lernen beginnen
tendencja złos liwych zmian nowotworowych spotykanych u płodo w i noworodko w do samoistnej remisji lub do przekształcenia się w struktury dojrzałe ‒ poprawiający się wskaz nik przez ywalnos ci i wyleczen w wielu przypadkach nowotworo w wieku dziecięcego
Wiele nowotworo w wieku dziecięcego okres la się mianem
Lernen beginnen
guzo w drobno-okrągło-niebieskokomórkowych, do kto rych nalez ą: ‒ nerwiaki zarodkowe wspo łczulne ‒ chłoniaki ‒ mięs niakomięsaki prąz kowanokomo rkowe ‒ mięsak Ewinga ‒ niekto re postacie guza Wilmsa
Zespół nagłej śmierci niemowlęcia (sudden infant death syndrome, SIDS)
Lernen beginnen
... nagły i nieoczekiwany zgon niemowlęcia poniżej 1 rż., którego adekwatnych przyczyn nie wyjaśniają ani badanie podmiotowe pod kątem stanu klinicznego dziecka w okresie poprzedzającym zgon
SIDS
Lernen beginnen
w nocy – stąd potoczne pojęcie (nagłej) śmierci łóżeczkowej w kontekście SIDS  Pierwsza na liście w USA oraz trzecią na świecie przyczyna zgonów między 1mż. a 1 rż,  W 90% dotyczy niemowląt poniżej 6mż.  Większość zgonów między 2 a 4 mż.
PatogenezaSIDS1
Lernen beginnen
Zaburzenia o uwarunkowaniach wieloczynnikowych ajbardziej frapująca hipoteza dotyczy opóźnienia rozwoju wrażliwości i odpowiedzi dziecka na bodźce (czynniki pobudzające) oraz mechanizmów kontroli funkcji krążeniowo-oddechowych
PatogenezaSIDS2
Lernen beginnen
Model potrójnego ryzyka wystąpienia SIDS – efekt hipotezy o nakładaniu się trzech zmiennych
Model potrójnego ryzyka wystąpienia SIDS – efekt hipotezy o nakładaniu się trzech zmiennych 1 i2
Lernen beginnen
1) różnie uwarunkowanej podatności dziecka na tego typu zaburzenia 2) krytycznego okresu w życiu dziecka z punktu widzenia homeostazy
Model potrójnego ryzyka wystąpienia SIDS – efekt hipotezy o nakładaniu się trzech zmiennych 3
Lernen beginnen
3) współistnienia jednego lub kilku egzogennych czynników obciążających (zewnątrzpochodnych czynników stresogennych
Czynniki mogące sprzyjać wystąpieniu SID Czynniki rodzicielskie
Lernen beginnen
‒ Młody wiek matki (poniżej 20rż) ‒ Palenie tytoniu przez matkę w ciąży ‒ Stosowanie narkotyków przez rodziców ‒ Krótki okres między ciążami ‒ Brak lub późna opieka położnicza ‒ Niski status socjoekonomiczny
Czynniki po stronie niemowlęcia Czynniki mogące sprzyjać wystąpieniu SIDS 1
Lernen beginnen
Nieprawidłowości rozwoju pni mózgu związane z nieprawidłowymi odruchami autonomicznymi oraz zakłóceniami mechanizmów kontrolnych w zakresie czynności krążeniowo-oddech
Czynniki po stronie niemowlęcia Czynniki mogące sprzyjać wystąpieniu SIDS 2
Lernen beginnen
Wcześniactwo lub niska masa urodzeniowa ‒ Płeć męska ‒ Ciąża mnoga ‒ SIDS u rodzeństwa z wcześniejszych ciąż
Czynniki po stronie niemowlęcia Czynniki mogące sprzyjać wystąpieniu SIDS 3
Lernen beginnen
Zstępujące infekcje dróg oddechowych ‒ Polimorfizm komórek rozrodczych w zakresie genów odpowiedzialnych za rozwój autonomicznego systemu nerwowego
Czynniki środowiskow Czynniki mogące sprzyjać wystąpieniu SIDS
Lernen beginnen
Spanie na brzuszku ‒ Spanie w zbyt miękkim łóżku ‒ Przegrzanie ‒ Spanie z rodzicami przez pierwsze 3mż
1Nieprawidłowości stwierdzane w przypadkach SIDS w badaniach pośmiertnych*
Lernen beginnen
Infekcje (wirusowe zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie oskrzeli i płuc) ‒ Niewykryte wcześniej wady rozwojowe (wrodzone zwężenie aorty, nieprawidłowe odejście lewej tętnicy wieńcowej od tętnicy płucnej
2Nieprawidłowości stwierdzane w przypadkach SIDS w badaniach pośmiertnych*
Lernen beginnen
Maltretowanie dziecka (celowe uduszenie) ‒ Zaburzeni o podłożu genetycznym lub metabolicznym (zespół wydłużonego odcinka QT, zaburzenia oksydacji kwasów tłuszczowych, kardiomiopatia histiocytarna, nieprawidłowa odpowiedź zapalna)
Morfoligia SIDS1
Lernen beginnen
W 80% przypadków liczne wybroczyny, szczególnie w grasicy, na opłucnej ściennej i trzewnej oraz w obrębie nasierdzia  Makroskopowo płuca cechuje przekrwienie, z wypełnieniem krwią także łożyska naczyniowego, bez cech obrzęku w obrazie mikroskopowym
Morfoligia SIDS2
Lernen beginnen
Nieprawidłowa budowa pnia mózgu – m.in. hipoplazja jądra łukowatego, nieznaczne zmniejszenie liczby neuronów w obrębie pnia mózgu
Obrzęk uogólniony płodu
Lernen beginnen
gromadzenie się płynu przesiękowego w organizmie płodu Najważniejsze przyczyny obrzęku uogólnionego płodu (przyczyna też może być nieznana – idiopatyczna -20%)
Najważniejsze przyczyny obrzęku uogólnionego płodu
Lernen beginnen
Przyczyny sercowo – naczyniowe Aberracje chromosomowe Zmiany w obrębie klatki piersiowej Niedokrwistość u płodu Ciąża bliźniacza Infekcje Nowotwory Uwarunkowane genetycznie wady metabolizmu
Przyczyny sercowo – naczyniowe ‒
Lernen beginnen
Wady wrodzone ‒ Tachyarytmia ‒ Niewydolność serca z dużą pojemnością minutową (przeciążeniowa
Aberracje chromosomowe
Lernen beginnen
Zespół Turnera ‒ Trisomia 18 ‒ Trisomia 21
Zmiany w obrębie klatki piersiowej
Lernen beginnen
Wrodzona torbielowatość gruczolakowata płuc (CCAM) ‒ Przepuklina przeponowa
Niedokrwistość u płodu
Lernen beginnen
Homozygotyczna alfa-talasemia ‒ Infekcje parwowirusem B19 ‒ Obrzęk immunologiczny (niezgodność w zakresie Rh i AB0
Ciąża bliźniacza
Lernen beginnen
Zespół przetoczenia płodowo-płodowego
Infekcje
Lernen beginnen
Wirus cytomegalii ‒ Kiła ‒ Toksoplazmoza
Obrzęk immunologiczny, przyczyny
Lernen beginnen
choroba hemolityczna spowodowana przeciwciałami powstałymi w wyniku niezgodności grup krwi między matką a płodem Gdy płód odziedziczy po ojcu determinanty antygenów erytrocytów obce układowi odpornościowemu matki (głównie Rh i AB0)
Erytrocyty płodu przenikają do krążenia matki podcza
Lernen beginnen
3 trymestru ciąży (gdy cytotrofoblast przestaje tworzyć barierę ochronną) lub podczas porodu (w wyniku przedostania się krwi dziecka do krwiobiegu matki
Erytrocyty płodu przenikają do krążenia matki podczas 3 trymestru ciąży ->
Lernen beginnen
czulenie matki obcym antygenem → tworzenie przeciwciał pokonujących barierę łożyskową
czulenie matki obcym antygenem → tworzenie przeciwciał pokonujących barierę łożyskową
Lernen beginnen
Destrukcja erytrocytów płodu Postępująca niedokrwistość Niedokrwienie tkanek, wewnątrzmaciczna niewydolność krążenia, obrzęki obwodowe
Odpowiedź układu odpornościowego modyfikowana przez różne czynniki: Obrzęk immunologiczny
Lernen beginnen
Jednoczesna niezgodność w układzie AB0 Dawka immunizującego antygenu Izotyp produkowanych przez matkę przeccial
Jednoczesna niezgodność w układzie AB0
Lernen beginnen
ochrona matki przez immunizacją w zakresie Rh, bo krwinki natychmiastowo opłaszczanie przez izohemaglutyniny (anty-A i anty-B) i usuwane z krwioobiegu
Dawka immunizującego antygenu
Lernen beginnen
choroba hemolityczna rozwija się tylko gdy dojdzie do znacznego przecieku krwi płodu do krwioobiegu matki (>1ml Rh+ krwinek czerwonych
Izotyp produkowanych przez matkę przeciwciał
Lernen beginnen
przez łożysko przenikają IgG (nie przenikają IgM) – pierwszorazowa ekspozycja na antygen → powstają przeciwciała IgM, więc choroba hemolityczna jest rzadkości w pierwszej ciąży; kolejne ciąże → gwałtowna produkcja przeciwciał klasy IgG
Obecnie matkom Rh- krótko po urodzeniu dziecka Rh+ podaje się
Lernen beginnen
immunoglobulinę anty-D – neutralizuje antygeny płodowych erytrocytów, przez co zabezpiecza przez ekspozycją na antygen Rh i przed wytworzeniem skierowanej przeciwko nim pamięci immunologicznej 
Obecnie matkom Rh- krótko po urodzeniu dziecka Rh+ podaje się immunoglobulinę anty-D – Profilaktyka ta sprawiła
Lernen beginnen
że obecnie główną przyczyną choroby hemolitycznej jest niezgodność w zakresie AB0 – rzadko, łagodniejszy przebieg, najczęściej noworodki A lub B a matka 0
Obrzęk nieimmunologiczny  Przyczyny
Lernen beginnen
zaburzenia współistniejące z wadami układu krążenia, aberracjami chromosomowymi oraz niedokrwistością u płodu
zaburzenia współistniejące z wadami układu krążenia, aberracjami chromosomowymi oraz niedokrwistością u płodu 1
Lernen beginnen
nieprawidłowości układu krążenia – nieprawidłowości w obrębie układu sercowonaczyniowego zarówno strukturalne jak i czynnościowe (np. arytmie)
zaburzenia współistniejące z wadami układu krążenia, aberracjami chromosomowymi oraz niedokrwistością u płodu 2
Lernen beginnen
aberracje chromosomowe – monosomia X (zespół Turnera), trisomia 21 i 18 - bo wady rozwojowe serca, chociaż w zespole Turnera również zaburzenia odpływu chłonki i gromadzenie się płynu w okolicy kark
zaburzenia współistniejące z wadami układu krążenia, aberracjami chromosomowymi oraz niedokrwistością u płodu 3
Lernen beginnen
niedokrwistość płodu – powstająca z innych przyczyn niż choroba hemolityczna; homozygotyczna alfa-talasemia, przezłożyskowa infekcja parwowirusem B19
niedokrwistość płodu – powstająca z innych przyczyn niż choroba hemolityczna; homozygotyczna alfa-talasemia, przezłożyskowa infekcja parwowirusem B19
Lernen beginnen
(wirus dostaje się do komórek prekursorowych szeregu czerwonokrwinkowego → replikacja wirusa → zahamowanie dojrzewania erytrocytów → niedokrwistość aplastyczna) 
aberracje chromosomowe – monosomia X (zespół Turnera), trisomia 21 i 18 - bo wady rozwojowe serca
Lernen beginnen
wodniak torbielowaty
inną przyczyną zarówno immunologicznego jak nieimmunologicznego obrzęku uogólnionego jest
Lernen beginnen
niedotlenienie tkanek z wtórnymi zaburzeniami pracy serca i niewydolnością krążenia
Obrzęk nieimmunologiczny dodatkowo
Lernen beginnen
dodatkowo – wtórna niewydolność wątroby → hipoalbuminemia → obniżenie ciśnienia onkotycznego krwi → narastanie obrzęku
Morfologia: obrzęk1
Lernen beginnen
uogólniony obrzęk płodu – najcięższa forma; lżejsze – obrzęki ograniczone do jamy opłucnej, otrzewnej (wodobrzusze) czy okolicy karku  współistnienie cech dysmorficznych – sugeruje aberracje chromosomowe
Morfologia: obrzęk2
Lernen beginnen
gdy obrzęk związany z niedokrwistością płodu – płód i łożysko blade, wątroba i łożysko powiększone na skutek niewydolności serca i przekrwienia
Morfologia: obrzęk3
Lernen beginnen
kompensacyjny rozrost komórek szeregu czerwonokrwinkowego w szpiku (z wyjątkiem niedokrwistości spowodowanej infekcją parwowirusem B19) oraz pozaszpikowe ogniska hematopoezy
pozaszpikowe ogniska hematopoezy gdzie?
Lernen beginnen
w wątrobie, śledzionie, a także płucach, węzłach chłonnych czy nawet w obrębie mięśnia sercowego → skutkuje to obecnością w krążeniu obwodowym licznych normoblastów oraz niedojrzałych erytroblastów (erytroblastoza płodowa
Morfologia: obrzęk4
Lernen beginnen
żółtaczka jąder podkorowych mózgu – charakterystyczne żółte zabarwienie parenchymy poprzez odkładanie złogów bilirubiny jądrach podstawnych na skutek zwiększonej hemolizy erytrocytów
żółtaczka jąder podkorowych mózgu – charakterystyczne żółte zabarwienie parenchymy poprzez odkładanie złogów bilirubiny jądrach podstawnych na skutek zwiększonej hemolizy erytrocytów
Lernen beginnen
(przy hiperbilirubinemii >20mg/dl u dzieci o czasie oraz niższej u wcześniaków)
Cechy kliniczne Obrzęk1
Lernen beginnen
Istotne wczesne rozpoznanie obrzęku Choroba hemolityczna w zakresie AB0 – trudniejsza do przewidzenia, ale można się spodziewać w przypadku niezgodności grup krwi matki i
Cechy kliniczne Obrzęk2
Lernen beginnen
Gdy urodzenie martwego dziecka lub śmierć zaraz po urodzeniu – konieczne szczegółowe badanie pośmiertne aby określić przyczynę i wykluczyć potencjalne ryzyko ponownego wystąpienie tego typu zaburzeń
Cechy kliniczne Obrzęk3
Lernen beginnen
Obrzęk na skutek konfliktu Rh – łatwo monitorować bo stopień jego ciężkości koreluje z rosnącymi mianami przeciwciał anty-Rh w surowicy krwi matki; w płynie owodniowym wysokie stężenie bilirubiny
Wady wrodzone
Lernen beginnen
defekty strukturalne stwierdzane najczęściej w chwili urodzenia się dziecka, choć niektóre wady, jak wada serca czy nerek, mogą objawiać się klinicznie dopiero w późniejszym wieku
Terminy używane w opisywaniu błędów morfogenezy:
Lernen beginnen
Malformacje Dysrupcje Deformacje
Malformacje
Lernen beginnen
(wady rozwojowe) – pierwotne błędy morfogenezy
Malformacje 1
Lernen beginnen
dochodzi w nich do wewnątrzpochodnego nieprawidłowego procesu rozwojowego ‒ częściej uwarunkowane wieloczynnikowo, niż pojedynczą mutacją czy aberracją chromosomow
Malformacje 2
Lernen beginnen
mogą dotyczyć jednego narządu lub układu (np. wady i choroby serca) lub mogą być wady mnogie i odnosić się do wielu narządów i tkane
Dysrupcje
Lernen beginnen
(przerwania) – efekt wtórnego uszkodzenia narządu lub obszaru ciała, który dotychczas rozwijał się prawidłowo
Dysrupcje 1
Lernen beginnen
powstają na skutek zewnątrzpochodnego nieprawidłowego procesu rozwojowego mogą być również wynikiem wielu czynników środowiskowych ‒ nie są dziedziczne, nie ma ryzyka ponownego wystąpienia w ponownych ciążach
Dysrupcje 2
Lernen beginnen
klasyczny przykład – pasma owodniowe – powstałe w skutek pęknięcie worka owodniowego, otaczające, uciskające lub zaczepiające się o różne części ciała rozwijającego się płodu
Deformacje
Lernen beginnen
podobnie jak dysrupcje powstają na skutek zewnątrzpochodnego nieprawidłowego procesu rozwojowego ‒ dotyczą ok. 2% noworodków
Deformacje
Lernen beginnen
podstawowe zaburzenie w patogenezie deformacji: miejscowy lub uogólniony ucisk wywierany na rozwijający się płód przez nieprawidłowe siły biomechaniczne
Deformacje najbardziej znany czynnik:
Lernen beginnen
: ucisk wywierany przez macicę – w 35-38 tygodniu ciąży płód rośnie szybciej niż macica z jednoczesnym zmniejszeniem względnej objętości płynu owodniowego 
Deformacje czynnik
Lernen beginnen
czynniki matczyne zwiększające ryzyko: pierwsza ciąża, mały trzon macicy, wady rozwojowe macicy (macica dwurożna), mięśniakowatość
Deformacje czynnik
Lernen beginnen
czynniki płodowe zwiększające ryzyko: ciąża mnoga, małowodzie, nieprawidłowe położenie płodu
Sekwencje
Lernen beginnen
mnogie nieprawidłowości rozwojowe, które są wtórnym rezultatem pierwotnego, zidentyfikowanego zaburzenia organogenezy ‒ pierwotną przyczyną może być malformacja, dysrupcja lub deformacja
Sekwencja przyklady
Lernen beginnen
przykład: sekwencja małowodzia (sekwencja Potter)  małowodzie = zmniejszenie ilości płynu owodniowego
przyczyny malowodzia
Lernen beginnen
stała utrata płynu owodniowego wskutek pęknięcia owodni, niewydolność maciczno-łożyskowa związana z nadciśnieniem tętniczym lub gestozą u matki lub agenezja nerek (mocz jest podstawowym składnikiem płynu owodniowego
malowodzie, ucisk na plod
Lernen beginnen
spłaszczona twarz, nieprawidłowe ułożenia stóp i rąk, zwichnięcia stawów biodrowych, zaburzony rozwój klatki piersiowej przez co ucisk płuc, co uniemożliwia przeżycie dziecka
Zespół malformacyjny
Lernen beginnen
Występowanie kilku współistniejących ze sobą wad, których podłoża nie da się wyjaśnić wpływem jednego określonego czynnika inicjującego na proces morfogenezy ‒
Zespół malformacyjny jest najczesciej
Lernen beginnen
skutkiem jednego czynnika przyczynowego wpływającego równocześnie na wiele tkanek
Agenzja, aplazja, hipoplazja
Lernen beginnen
Agenezja – całkowity bak narządu lub jego zawiązka  Aplazja – brak rozwoju narządu  Hipoplazja – niedorozwój narządu
Atrezja
Lernen beginnen
Atrezja – brak udrożnienia (wrodzone zrośnięcie) narządu trzewnego lub przewodu mającego w warunkach prawidłowych światło (jelito, drogi żółciowe
Wady rozwojowe etiologia
Lernen beginnen
Trzy główne kategorie przyczyn: genetyczne, środowiskowe, wieloczynnikowe
Etiologia Przyczyny genetyczne1
Lernen beginnen
praktycznie we wszystkich zespołach chorobowych zależnych od aberracji chromosomowych obecne są wady wrodzone (np. w zespole Downa, zespole Turnera, Klinefeltera); większość powstaje w czasie gametogenezy – nie występują rodzinnie
Etiologia Przyczyny genetyczne2
Lernen beginnen
mutacje pojedynczych genów dziedziczone w sposób mendlowski – np. holoprosencefalia będąca najczęstszych zaburzeniem u człowieka przodomózgowia i środkowej części twarzy
Przyczyny środowiskowe1
Lernen beginnen
embriopatia różyczkowa – praktycznie wyeliminowana w krajach rozwiniętych dzięki szczepieniom ochronnym ‒ leki i związki chemiczne o działaniu teratogennym:
leki i związki chemiczne o działaniu teratogennym
Lernen beginnen
talidomid – lek uspokajający, leczenie nowotworów, 50-80% wystąpienia wad kończyn po przyjmowaniu go w ciąży, nikotyna, alkohol, warfaryna (antykoagulant p.o),  kwas 13-cis-retinowy (leczenie ciężkiego trądziku
Przyczyny środowiskowe2
Lernen beginnen
cukrzyca – hiperglikemia matki indukuje hiperinsulinemię u płodu co powoduje makrosomię płodu (powiększenie narządów wewnętrznych, zwiększenie tkanki tłuszczowej, zwiększenie masy mięśni) ‒
Przyczyny środowiskowe3
Lernen beginnen
wady serca + wady rozwojowe cewy nerwowej + duże wady wrodzone OUN = embriopatia cukrzycowa
Przyczyny wieloczynnikowe1
Lernen beginnen
oznaczają interakcje między elementami środowiskowymi a dwoma lub większą liczbą genów o umiarkowanym zwykle wpływie na cechy fenotypu
Przyczyny wieloczynnikowe2
Lernen beginnen
dość często obserwowane wady, jak rozszczep wargi i/lub podniebienia, wady cewy nerwowej
Patogeneza: wady rozwojowe
Lernen beginnen
1) okres ciąży, w którym doszło do ekspozycji na teratogen 2) defekty rozwojowe mogą być również efektem defektem genetycznym dotyczących szlaków sygnałowych
1) okres ciąży, w którym doszło do ekspozycji na teratogen
Lernen beginnen
Okres rozwoju wewnątrzmacicznego podzielony na dwie fazy – 1. okres rozwoju embrionalnego, pierwsze 9 tygodni ciąży oraz 2. okres życia płodowego – do porodu
we wczesnym okresie życia zarodkowego (pierwsze 3 tygodnie) – może dojść do
Lernen beginnen
uszkodzenia wystarczającej liczby komórek aby doszło do poronienia albo tylko części komórek z możliwością uruchomienia procesów naprawczych, pozwalających uniknąć defektów rozwojowych
między 3 a 9 tygodniem
Lernen beginnen
szczególna podatność na czynniki teratogenne
szczyt miedzy 4 a 5 tygodniem
Lernen beginnen
w tym czasie różnicowanie się zawiązków narządów pierwotnych z zarodkowej warstwy komórek ‒ rozwój płodu po okresie organogenezy – zmniejszona wrażliwość na czynniki teratogenne
defekty rozwojowe mogą być również efektem defektem genetycznym dotyczących szlaków sygnałowych, które są także docelowym punktem działania teratogenu; przykłady:
Lernen beginnen
defekty rozwojowe mogą być również efektem defektem genetycznym dotyczących szlaków sygnałowych, które są także docelowym punktem działania teratogenu; przykłady:
cyklopamina
Lernen beginnen
– inhibitor szlaku Hedgehog, teratogen pochodzenia roślinnego, owce zjadające rośliny zawierające ten związek rodziły jagnięcia z nieprawidłowościami
– inhibitor szlaku Hedgehog, teratogen pochodzenia roślinnego, owce zjadające rośliny zawierające ten związek rodziły jagnięcia z nieprawidłowościami
Lernen beginnen
w postaci holoprosencefalii oraz cyklopii (jednoocze)
kwas walproinowy
Lernen beginnen
lek przeciwpadaczkowy i jednocześnie znany teratogen, zaburza funkcje całej grupy białek homeotycznych (białka HOX)
(białka HOX)
Lernen beginnen
– będące niezbędne w procesie transkrypcyjnymi niezwykle ważnymi dla prawidłowego rozwoju; białka HOX odpowiedzialne za kształtowanie kończyn, kręgów, struktur twarzoczaszki
mutacja genów HOX – odpowiedzialne za nieprawidłowości rozwojowe
Lernen beginnen
imitujące cechy obserwowane w przypadkach embriopatii spowodowanej przez kwas walproinowy
witamina A
Lernen beginnen
pochodna kwasu retinowego
Brak wit a
Lernen beginnen
wady rozwojowe gałek ocznych, układu rozrodczego, moczowego, sercowo-naczyniowego, przepony i płuc
Nadmiar wit A
Lernen beginnen
u kobiet leczonych na trądzik preparatami zawierającymi kwas retinowy – może wystąpić embriopatia spowodowana kwasem retinowym (wady OUN, serca, twarzoczaszki, rozszczep wargi i podniebienia
Infekcje okołoporodowe
Lernen beginnen
Do infekcji moz e dochodzic poprzez pochwę oraz kanał szyjki macicy (infekcje wstępujące) lub przez łoz ysko (infekcje krwiopochodne)
Zakaz enia przezszyjkowe (wstępujące) 1
Lernen beginnen
mogą miec charakter wewnątrzmaciczny lub do zakaz enia moz e dojs c podczas porodu  dotyczy to większos ci zakaz en bakteryjnych (paciorkowce typu alfa) oraz niekto rych infekcji wirusowych (wirus opryszczki)
Zakaz enia przezszyjkowe (wstępujące) 2
Lernen beginnen
zwykle pło d aspiruje zainfekowany płyn owodniowy lub zostaje zainfekowany podczas przechodzenia przez kanał rodny
Zakaz enia przezszyjkowe (wstępujące) 3
Lernen beginnen
wiąz e się zazwyczaj z zapaleniem błon płodowych (chorioamonitis) i zapaleniem sznura pępowiny (funisitsi)  typowe dla wrodzonych zapalen płuc, cięz kich przypadko w posocznicy i zapalen opon mo zgowo-rdzeniowych
Zakaz enia przezłoz yskowe 1
Lernen beginnen
czynnik infekcyjny przedostaje się do krwiobiegu płodu przez kosmki łoz yska  moz e następowac w dowolnym okresie ciąz y lub podczas porodu w wyniku transfuzji matczyno-płodowej
Zakaz enia przezłoz yskowe 2
Lernen beginnen
typowe dla HBV, HIV, toksoplazmozy, malarii, niekto rych bakterii (Listeria, Treponema)  infekcje o najpowaz niejszych sutkach klinicznych i występujące najczęs ciej okres la się akronimem TORCH
TORCH
Lernen beginnen
(T) toksoplazmoza (O) inne np. krętek blady (R) wirus ro z yczki (C) wirus cytomegalii (H) wirus opryszczki
zakaz enia z grupy TORCH we wczesnym okresie ciąz y mogą byc przyczyną wystąpienia:
Lernen beginnen
zahamowania wzrostu ‒ niepełnosprawnos ci intelektualnej ‒ obustronnej zac my ‒ wrodzonych wad serca
infekcje w po z niejszym okresie ciąz y wiąz ą się z
Lernen beginnen
uszkodzeniem tkanek w przebiegu przewlekłych proceso w zapalnych (zapalenie mo zgu, naczynio wki, siatko wki, płuc, powiększenie s ledziony, wątroby, zmiany zapalne mięs nia sercowego)
Mukowiscydoza (cystic fibrosis, CF) 1
Lernen beginnen
Występuje u 1 na 3200 z ywych urodzen,  Najczęstsza letalna chorobą uwarunkowaną genetycznie występująca u rasy białej.
Mukowiscydoza (cystic fibrosis, CF) 2
Lernen beginnen
Dziedziczona jest autosomalnie recesywnie.  Występuje znaczne zro z nicowanie cech fenotypowych zalez ne od szerokiego zestawu mutacji w obrębie genu warunkującego wystąpienie objawo w chorobowych
W przebiegu mukowiscydozy dochodzi do zaburzen 1
Lernen beginnen
przezbłonowego transportu jono w, mających wpływ na funkcję wydzielnicze: ‒ gruczoło w egzokrynnych
W przebiegu mukowiscydozy dochodzi do zaburzen 2
Lernen beginnen
komo rek nabłonka wys ciełającego drogi oddechowe, przewo d pokarmowy i drogi wyprowadzające towarzyszących mu narządo w ‒ struktury układu rozrodczego
Nadmiernie gęsta wydzielina blokująca
Lernen beginnen
drogi oddechowe i przewody wyprowadzające trzustki odpowiada za dwa najistotniejsze objawy kliniczne:  nawracające przewlekłe zapalenie płuc  niewydolnos c trzustki
Zewnątrzwydzielnicze gruczoły potowe nie wykazują
Lernen beginnen
zmian strukturalnych jednak wysokie stęz enie NaCl w pocie jest stałą i charakterystyczną biochemiczną nieprawidłowos cią w CF
Patogeneza mukowiscydoza
Lernen beginnen
Nieprawidłowa funkcja białka pełniącego rolę przezbłonowego kanału jonowego w komórkach epitelialnych, kodowanego przez gen regulatora transportu przez błonę komórkową (CFTR)
(CFTR) zlokalizowany
Lernen beginnen
w regionie 7q31.1.
Mukowiscydoza: Zmienne włas ciwos ci s luzu zalez ą od
Lernen beginnen
zaburzen transportu jono w chlorkowych. Mutacje genu CFTR czynią błonę komo rek nabłonkowych względnie nieprzepuszczalną dla jono w Cl-.
Mukowiscydoza Wpływ mutacji zalez y od typu tkanki:
Lernen beginnen
Mukowiscydoza Wpływ mutacji zalez y od typu tkanki:
Przewody gruczołów potowych 1
Lernen beginnen
ło wne zadanie CFTR – transport Cl- ze s wiatła gruczoło w do komo rek  razem z jonami Cl- podąz ają jony Na+ przez swoje kanały (ENaC)
Przewody gruczołów potowych 2
Lernen beginnen
utrata funkcji CFTR powoduje zmniejszoną reabsorpcję Cl- i wto rnie Na+, co prowadzi do wydzielania hipertonicznego „słonego” potu
Nabłonek wyścielający drogi oddechowe i przewód pokarmowy 1
Lernen beginnen
CFTR zapewnia aktywne wydzielanie jono w Cl- do s wiatła struktur anatomicznych tworzących te układy  mutacja CFTR prowadzi do znacznej redukcji lub braku wydzielania Cl- do s wiatła dro g oddechowych i przewodu pokarmoweg
Nabłonek wyścielający drogi oddechowe i przewód pokarmowy 2
Lernen beginnen
wto rnie dochodzi do reabsorpcji jono w Na+ do komo rek przez kanały ENaC a tym samym wchłanianie wody ze zmniejszeniem jej zawartos ci w s luzie pokrywającym powierzchnie komo rek błony s luzowe...
Nabłonek wyścielający drogi oddechowe i przewód pokarmowy
Lernen beginnen
u oso b chorych warstwa s luzu jest zmniejszona i izotoniczna
w drogach oddechowych obniz ona zawartos c wody w s luzie przyczynia się do
Lernen beginnen
upos ledzenia ruchomos ci rzęsek, a gromadzenie się zagęszczonej wydzieliny utrudnia przepływ powietrza ze zwiększeniem predyspozycji od nawracających infekcji płuc
Zidentyfikowano ponad mukowiscydoza
Lernen beginnen
1300 mutacji powodujących powstanie cech chorobowych. Podzielono je na mutacje o skutkach cięz kich po łagodne zalez nie od obrazu klinicznego
Mutacje ciezkie
Lernen beginnen
całkowita utrata funkcji białek ‒ najczęs ciej występuje delecja trzech nukleotydo w kodujących fenyloalaninę w pozycji aminokwasu 508, powoduje to nieprawidłowe fałdowanie białka i utratę jego funkcji, spotykana w 70% przypadko w
Mutacje umiarkowane
Lernen beginnen
umiarkowane: ‒ zachowanie częs ciowej funkcji kodowanego białka
Mutacje mają wpływ na przebieg innych geno w, decydujących o częstos ci i cięz kos ci występowania zmian chorobowych specyficznych narządo w np
Lernen beginnen
lektyna wiążąca mannozę (MBL).
Polimorfizm jednego lub obu allelo w genu kodującego MBL skutkuje
Lernen beginnen
niz szym poziomem tego białka, co wiąz e się z trzykrotnie zwiększonym ryzykiem zgonu z powodu choroby płuc.
Morfologia: Zmiany anatomiczne w przebiegu CF zalez ą od tego,
Lernen beginnen
kto rego z narządo w wydzielniczych dotyczą oraz jak powaz ne są to zaburzenia.
CF Trzustka
Lernen beginnen
80-95% chorych ‒ w łagodniejszym przebiegu następuje gromadzenie się s luzu w małych przewodach wyprowadzających i niewielkie powiększenie narządu
CF Trzustka2
Lernen beginnen
w ciężkich przypadkach przewody wyprowadzające są całkowicie zaczopowane, co powoduje atrofię egzokrynnej tkanki gruczołowej i postępujące wło knienie narządu
CF Trzustka3
Lernen beginnen
całkowita utrata funkcji egzokrynnej pogarsza wchłanianie tłuszczo w, a towarzysząca temu awitaminoza witaminy A moz e przyczyniac się do złuszczającej metaplazji nabłonka wys ciełającego przewody wyprowadzające trzustki ‒
CF Trzustka4
Lernen beginnen
grube czopy s luzowe odnajdywane są w jelicie cienkim małych dzieci mogące powodowac niedroz nos c smo łkową (meconium ileus) kon cowego odcinka jelita kręteg
PłucaMukowiscydoza (cystic fibrosis, CF) 1
Lernen beginnen
najcięz sze powikłania choroby ‒ są skutkiem ograniczenia droz nos ci i infekcji w drogach oddechowych, zalez nych od wydzielania lepkiego s luzu przez gruczoły pods luzo wkowe
PłucaMukowiscydoza (cystic fibrosis, CF) 2
Lernen beginnen
oskrzeliki są rozdęte z powodu zalegającej grubej warstwy s luzu, z jednoczesnym powiększeniem i rozrostem komo rek wydzielających s luzowej ‒ nakładające się infekcje prowadzą do cięz kich, przewlekłych zapalen oskrzeli i ich rozstrze
PłucaMukowiscydoza (cystic fibrosis, CF) 3
Lernen beginnen
częstym powikłaniem są ropnie płuc ‒ najczęstszymi patogenami powodującymi zakaz enia w obrębie płuc są Staphylococcus aureus, Haemophilus influenze, Pseudomonas aeruginosa
PłucaMukowiscydoza (cystic fibrosis, CF) 4
Lernen beginnen
gorzej rokujące zakaz enia są powodowane przez Burkholderia cepacia, jest ona bardzo oporna i powoduje piorunujący przebieg choroby („cepacia” syndrome
WątrobaMukowiscydoza (cystic fibrosis, CF)1
Lernen beginnen
kanaliki z o łciowe są zaczopowane przez zalegający s luz, z towarzyszącą proliferacją komo rek nabłonka i innych elemento w dro g z o łciowych
WątrobaMukowiscydoza (cystic fibrosis, CF)2
Lernen beginnen
zmiany zapalne w przestrzeniach wrotnych ‒ stłuszczenie wątroby
WątrobaMukowiscydoza (cystic fibrosis, CF)3
Lernen beginnen
z biegiem czasu rozwija się marskos c z licznymi rozsianymi guzkami regeneracyjnymi ‒ u 10% chorych dochodzi do cięz kiego uszkodzenia wą
Układ rozrodczyMukowiscydoza (cystic fibrosis, CF)
Lernen beginnen
95% męz czyzn ma azoospermię i są niepłodni ‒ często obustronny brak nasieniowodo w
Cechy kliniczne
Lernen beginnen
Cechy i objawy są skrajnie zro z nicowane od form łagodnych po cięz kie, z początkiem w chwili urodzenia lub wiele lat po z niej, z ograniczeniem do jednego narządu lub układu, z moz liwos cią zaburzen wielonarządowych
Niewydolnos c egzokrynna trzustki1
Lernen beginnen
mutacja o cięz kich skutkach w obu allelach CFTR  fenotyp wydolnej trzustki – z jedną mutacja typu cięz kiego lub z oboma muatcjami lekkimi (10-15% chorych)
Niewydolnos c egzokrynna trzustki2
Lernen beginnen
zaburzenie wchłaniania białek i tłuszczo w prowadzą do obfitych, cuchnących stolco w, wzdęcia brzucha, niedostatecznego przybywania na wadze zauwaz ane są w pierwszym roku z ycia  hipoproteinemia moz e prowadzic do obrzęko w
Niewydolnos c egzokrynna trzustki3
Lernen beginnen
biegunki mogą powodowac wypadanie odbytu (10%)  u oso b z prawidłowo wydolną trzustką występują objawy przewlekłego „idiopatycznego” zapalenia trzustki
Powikłania krąz eniowo-oddechowe:
Lernen beginnen
przewlekły kaszel, ciągłe zakaz enia płuc, choroby obturacyjne płuc, serce płucne  najczęstsza przyczyna zgono w  nawracające polipy w obrębie nosa i zatok (10-25%)
Zaburzenia funkcji wątroby są poprzedzone zmianami w obrębie
Lernen beginnen
dro g oddechowych i trzustki. Są trzecią najczęstszą przyczyną zgono w, po powikłaniach krąz eniowo-oddechowych oraz potransplantacyjnych)
RozpoznanieMukowiscydoza (cystic fibrosis, CF)
Lernen beginnen
podwyz szony poziom elektrolito w w pocie  charakterystyczne zmiany kliniczne  sekwencjonowanie genu CFTR S rednia długos c z ycia wynosi obecnie 36 lat i stale się wydłuz a.

Siehe ähnliche Fiche:

nadwrazliwosci choroby

Sie müssen eingeloggt sein, um einen Kommentar zu schreiben.