Wczesne średniowiecze: Daty+

gdzie kto ludy germanskie

wizygoci swewowie polwysep iberyjski frankowie i burgundowie galia wandalowie polnocna afryka ostrogoci italia i dacja anglowie i sasi brytania gepidowie panonia

regula benedtyktynska

Benedykt z Nursji, odrebnosc wspolnot, na czele opat, okreslony plan dnia

7 krolestw anglosaskich

wessex, essex, sussex, kant, mercja, nortumbria, anglia wschodnia

bizancjum na wandali

533 Belizariusz

bizancjum na ostrogotow

536 Belizariusz

powstanie ostrogotow

541 Totili

Longobardowie w Italii

586, egzarchat rawenski

powstanie Nika

532

kodeks Justyniana

534

epidemia dzumy Bizancjum

542

Wizygoci odbiaja Hiszpanie

572

Awarowie oblezaja Konstantynopol

626

bitwa pod Niniwa, rozbicie Persow

627

Arabowie pod Konstantynopolem kto

717, Herakliusz

objawienie Allaha

610

uciekczka Mahometa z Mekki

do Jasrib, Medyny, 626 hidżra

powrot do Mekki Mahometa

630

5 filarow Islamu

modlitwa5x, jalmuzna, post, pielgrzymka do mekki, wiara w Allaha

dżihad, szariat, hidżra

święta wojna, prawo Koran, ucieczka Mahometa

4 kalifowie sprawiedliwi

Abu Bakr, Umar, Usman, Ali

bitwa pod Poitiers

732

podzialy w islamie

szyici i sunnici

rewolta w iranie i skutki

747 Abbasydzi Abu al-Abbasa stolica w Bagdadzie Abd ar-Rahman kalifat Kordoby

meczet wyposazenie

minarety, studnia, michraby, kolumny, mur, sala modlitw

najazd Turków Seuldżccy

XI

prawo Frankow

prawo salickie

podzial Frankow

rypuarscy i saliccy

chrzest i smierc Chlodwiga

496, 511

aneksja Burgundii

534

podzial krolestwa frankow na 4

austrazja, neustria, akwitania, burgundia

karol mlot (kiedy wladza i miedzy kogo podzieli)

714, podzial krolestwa miedzy Karolmana i Pepina Krotkiego

zalozyciel dynastii Umajjdow, Karolingow i Merowingow i ostatni z Merowingow

Mu'awija, Arnulf z Metzu, Childeryk I i Childeryk III

Pepin Krótki

751, 756 Longobradowie, Patrymonium sw Piotra, Panstwo Koscielne

monarchia patrymonialna

panstwo wlasnoscia prywatna krola

smierc Pepina Krótkiego i Karolmana

768, 771

walki Karola Wielkiego z Longobardami

773, Dezyderiusz

podboje Saksonii i Bawarii

772

podboje Awarów, co powstalo

796, marchia panonska

walki z Arabami i inna ich nazwa i co powstalo

778, maurowie, marchia hiszpańska

marchia

graniczne jednostki obronne na czele z margrabiami

koronacja Karola Wielkiego na cesarza

800

smierc Karola Wielkiego i jego nastepca

814, Ludwik Pobożny

smierc Ludwika, jaki traktat

843, traktat z Verdun

traktat z Verdun podzial

Lotar - Burgundia, Alzacja, Lotaryngia, Lombardia; Ludwik Niemiecki - Saksonia, Bawaria, Alemania; Karol Łysy - Francja, Akwitania

iii zasady traktatu

rownosc monarchii, spojnosc krolestw, arystokracja majatki i urzedy w max. 1 krolestwie

hold lenny

ceremonia nadawania wasalom lenna; felonia zerwanie holdu cudzolostwo zdrada bitewna

krol w feudalizmie i zasada

suzeren, wasal mojego wasala nie jest moim wasalem

alodium, beneficja(lenna)

nieograniczona wlasnosc ziemska, ziemia nadawana wasalom

drabina feudalna; stany spoleczne

wladca, moznowladcy seniorzy, rycerze wasale, chlopi; duchowienstwo, rycerstwo, mieszczanie, chlopi

wymarcie dynastii Karolingow

911 wschodniofrankijska, 987 zachodniofrankijska

pierwszy niekarolinski krol krolestwa francuskiego

987, Hugo Kapet z Robertynów

rozpad panstwa niemieckiego i co powstalo

Frankonia, Saksonia, Bawaria, Szwabia; Rzesza

pierwszy niefrankijski krol na czele Rzeszy

911, Henryk z Ludolfingów

Otton I, Otton II i Otton III

936, 973, 983

bitwa na Lechowym Polu, kiedy z kim

955, z Wegrami

koronacja Ottona I na cesarza

962

idea uniwersalizmu cesarskiego (monarchii uniwersalnej)

zjednoczenie zachodniej europy, stworzenie chrzescijanskiej wspolnoty tworzac: Germanie, Italie, Galie i zachodnia Slowianszczyzne; Otton III

gdzie jakie ludy skandynawskie czyt. dawnogermanskie

danowie jutlandia zelandia, szwedowie uplandia, goci gotlandia, normanowie norwegia

napasc na klasztor angielskie gdzie kiedy

wyspa Lindisfarne, 793

Ruryk

Rus Kijowska

langskipy

dlugie okrety wioslowe wikingow

Rollon

Normandia

Wilhelm I (kiedy, o co chodzi, z kim walczyl, gdzie, co zrobil)

1066, Edward Wyznawca, Harold Godwinson, bitwa pod Hastings

kto walczyl z Arabami i Bizancjum; odkryl Grenlandie; odkryl Ameryke Polnocna i jak ja nazwal

Robert Guiscard, Eryk Rudy, Leif Eriksson - Winlandia

podział Słowian

Antowie - wschodni, Sklaweni - zachodni i południowi

Awarowie (kto to i co zalożyli gdzie)

koczowniczy lud pochodzenia tureckiego, kagnat awarski w panoni

bunt Słowian w wojsku awarskim i co powstalo

626, Samo; ponadplemienne panstwo Slowian

IX wiek kto skorzystał ze słabości Karolingów, kiedy i co stworzyl

morawski książę Mojmir, 833 monarchia wielkomorawska

administracja Wielkich Moraw i tereny podległe

grody i drużyna książęca - żupanowie; Słowacja, Czechy, Śląsk, Małopolska, Panonia

chrzest Wielkich Moraw

831

misjonarze w Wielkich Morawach i jak ich nazywano

863, Cyryl i Metody, apostołowie Słowian

upadek panstwa wielkomorawskiego i jaka dynastia

907, dynastia Przemyślidów

Bułgarzy (kto, kiedy chrzest i upadek i kto upadek)

chan Asparuch, 866, 1018 Bazyli II Macedonczyk

Serbia i Chorwacja - kiedy powstaly

IX/X wiek

Ruś Kijowska - nawazniejsze osady i jaka dynastia

Nowogród Wielki i Kijów, Waregowie

I zajecie Kijowa przez?, przejecie wladzy przez? II zajecie Kijowa i chrzest Rusi

882, Oleg; 972, Włodzimierz Wielki, 980, 988

wierzenia Słowian

politeizm, brak kaplanow i swiatyn, Świętowid, Dziewanna, Perun

Węgrzy inna nazwa, z jakiego ludu, skąd

Madziarowie, Ugrofinowie, Ural

pod czyim przewodnictwem Wegrzy przeszli na Nizine Panonska

Arpad

chrzest Wegier kiedy i kto; koronacja Wegier kiedy i kto

974, Gejz z Arpadów; 1000, Stefan Wielki

pierwotne pochodzenie Słowian

Karpaty, Prypeć i Dunaj

kultury archeologiczne

łużycka, pomorska, lateńska

jakie ludy słowiańskie polskie (14)

wolinianie, pyrzyczanie, pomorzanie, bobrzanie, dziadoszanie, ślężanie, opolanie, golęszyce, wiślanie, lędzianie, mazowszanie, polanie, lubuszanie, goplanie

przywódca Wieletów i kiedy go pokonano

Wichman, 967

chrzest Polski

966

bitwa pod Cedynią kiedy i z kim

972 z Hodonem

podbicie i odbicie Grodow Czerwieńskich

981, 1018

spisanie granic Polski

991, Dagome Iudex

zjazd gnieznienski

1000

arcybiskupstwo w Polsce kiedy, gdzie i jakie diecezje

1000, Gniezno, gnieznienska, poznanska, krakowska, wroclawska, kolobrzeska

wojna polsko-niemiecka

1004-1018

koronacja Chrobrego

1025

żona Mieszka II i jego bracia, a takze z jakimi wladzami sie zaziomkowali

Rycheza Lotarynska, Bezprym - Jaroslaw Madry, Rus, Otton - Konrad II, Niemcy

kiedy i jakie ziemie podbili Bezprym z Jaroslawem Madrym

1031, Milsko, Luzyce, Grody Czerwienskie

kiedy Mieszko II wraca do Polski i kiedy umiera

1032, 1034

wyprawa ksiecia czeskiego i czego aneksja

1039, ksiaze czeski Brzetyslaw, Slaska

koronacja Boleslawa Smialego

1076

konflikt z biskupem Stanislawem i wywalenie Bolka Smialego

1079

bunt synow Wladka Hermana - jakich i kiedy

1097, Zbigniew i Bolesław Krzywousty

ostateczne wygnanie palatyna Sieciecha

1101

konflikt Zbigniewa i Bolka

1106-1109

podboje Pomorza przez Krzywoustego, kiedy jakie czesci i kto sklada hold

1116 Gdanskie, 1122 Zachodnie, ksiaze Warcislaw

hold lenny Bolka Lotarowi

1135

bulla gnieznienska

1136

rozbicie dzielnicowe

1138

zasada pryncypatu

zwierzchnictwo jednego ksiecia-seniora nad innymi

zasada senioratu

zwierzchnictwo najstarszego z rodu Piastow-seniora

dzielnica senioralna

Małopolska, ziemia sieradzka i łęczycka, zwierzchnictwo nad Pomorzem

instrumenty władzy dynastii wczesnopiastowskiej

drużyna, dwór monarszy, organizacja grodowa

prowincje, okręgi grodowe, osady służebne

zespół kilku grodów, komes; kasztelanowie; zaopatrzenie dla grodów

regalia

zarezerwowane dla władcy dziedziny gospodarki

rodzaje danin

powołowe, podworowe, narzaz, stróża, przewód, stan

struktura spoleczna monrachi wczesnopiastowskiej

monarcha-wojowie, duchowni, możni-ludność służebna, ludnosc wiejska

prawo rycerskie

regulacja praw i obowiązków drużynników

wojewoda, komornik, cześnik, stolnik, kanclerz

zarzad dworem, danina, nadzor grodow; gospodarka i skarb panstwa; zaopatrzenie dworu; przygotowanie posilkow; doradca wladcy, sekretarz

rozbicie dzielnicowe co dostal jaki syn

wladyslaw wygnaniec - slask, pierwszy senior; boleslaw kedzierzawy - mazowsze; mieszko stary - zachodnia Wielkopolska; Henryk Sandomierski - ziemia sandomierska; kazimierz sprawiedliwy - nic; zona Salomea - ziemia łęczycka