4. Protisty - proste organizmy eukariotyczne

 0    48 Datenblatt    olafhajdasz
Drucken spielen überprüfen
 
Frage - Antworten -
protisty -
Lernen beginnen
niezwykle zróżnicowane pod względem budowy i trybu życia organizmy eukariotyczne
nie są ze sobą spokrewnione, mają prostą budowę ciała, występują w środowisku wodnym, związanym z wodą albo w tkankach i płynach ustrojowych zwierząt
grupy protistów:
Lernen beginnen
protisty zwierzęce, protisty roślinopodobne i protisty grzybopodobne
są grupą parafiletyczną, pochodzą od wspólnego przodka, który jest także przodkiem zwierząt, roślin i grzybów
protisty zwierzęce -
Lernen beginnen
organizmy jednokomórkowe, osiągające niewiele ponad 1mm wielkości
ich komórki przypominają budową komórki zwierzęce
mają dodatkowe struktury umożliwiające im spełnianie wszystkich podstawowych funkcji życiowych (np. wodniczki pokarmowe i tętniące)
wodniczki pokarmowe -
Lernen beginnen
odbywa się w nich trawienie pokarmu
wodniczki tętniące -
Lernen beginnen
odpowiedzialne za osmoregulację i wydalanie produktów przemiany materii
protisty zwierzęce mają zwykle jedno jądro komórkowe, ale np. pantofelek ma dwa jądra tworzące aparat jądrowy:
Lernen beginnen
duży, poliploidalny makronukleus - steruje czynnościami komórki
mały, diploidalny mikronukleus - stanowi rodzaj archiwum informacji genetycznej i uczestniczy w procesie płciowym
komórki protistów zwierzęcych są pokryte -
Lernen beginnen
pelikulą, a niekiedy też sztywnym pancerzykiem - pelikula to błona komórkowa oraz przylegająca do niej cytoplazma wraz z elementami cytoszkieletu
nadaje kształt komórce oraz pośredniczy w wymianie substancji
ruch protistów zwierzęcych:
Lernen beginnen
dzięki wypustkom cytoplazmatycznym, wiciom lub rzęskom
nibynóżki (pseudopodia) -
Lernen beginnen
różnokształtne wypustki cytoplazmatyczne, umożliwiające ruch ameboidalny (pseudopodialny)
poruszają się tak formy ameboidalne, które pokrywa cienka pelikula
ruch udulipoidalny -
Lernen beginnen
możliwy dzięki wiciom lub rzęskom, w ten sposób poruszają się protisty, których ciało pokrywa stosunkowo grupa pelikula uniemożliwiająca tworzenie wypustek (ruch ameboidalny)
błonka falująca -
formy pasożytnicze (świdrowiec, rzęsistek)
Lernen beginnen
wić biegnąca wzdłuż komórki i połączona z nią błoną komórkową
ruch protistów jest często reakcją na...
Lernen beginnen
działanie określonego bodźca - chemotaksja, fototaksja, termotaksja
pozwala im to odnaleźć optymalne warunki do życia
protisty zwierzęce należą do heterotrofów:
Lernen beginnen
saprobionty, pasożyty oraz groźne w swojej skali wielkości drapieżniki
wszystkie heterotroficzne protisty mogą wchłaniać z otoczenia całą powierzchnią komórki drobnocząsteczkowe związki organiczne nie wymagające trawienia, np. cukry proste
Lernen beginnen
pochłanianie stosunkowo dużych cząstek pokarmu lub całych organizmów przeznaczonych do trawienia wewnątrzkomórkowego to endocytoza
pinocytoza -
Lernen beginnen
polega na wychwytywaniu płynów wraz z rozpuszczonymi w nich związkami wielocząsteczkowymi
powstaje drobny pęcherzyk pinocytarny
pęcherzyk wraz z zawartością zostaje strawiony
fagozytoza -
Lernen beginnen
wychwytywanie i wchłanianie względnie dużych cząstek, np. mikroorganizmów
powstający pęcherzyk fagocytarny jest wielokrotnie większy niż w wypadku pinocytozy
strawieniu ulega tylko jego zawartość, niestarwione resztki pokarmu są usuwane na drodze egzocytozy, a błona pęcherzyka łączy się z błoną komórkową
osmoregulacja i wydalanie u protistów zwierzęcych -
Lernen beginnen
wodniczki tętniące - rytmicznie kurczą się usuwając nadmiar wody, wraz z wodą usuwają z komórki szkodliwe produkty przemiany materii
romnażanie u protistów zwierzęcych -
Lernen beginnen
bezpłciowe - pozwala na szybkie zwiększenie liczby osobników, są identyczne genetycznie
płciowe - występuje rzadko i polega na połączeniu haploidalnych gamet
przemiana faz jądrowych -
Lernen beginnen
regularne następowanie po sobie faz haploidalnej i diploidalnej
postać troficzna -
Lernen beginnen
zdolna do odżywiania się, wzrostu i częstych podziałów
mejoza pregamiczna -
Lernen beginnen
zachodzi bezpośrednio przed procesem zapłodnienia
przewagę ma wtedy faza diploidalna
mejoza postgamiczna -
Lernen beginnen
zachodzi bezpośrednio po procesie zapłodnienia
przewagę ma wtedy faza haploidalna
procesy płciowe u protistów zwierzęcych -
kaniugacja
Lernen beginnen
nie prowadzą do zwiększania liczby osobników, ich zadaniem jest rekombinacja materiału genetycznego
protisty roślinopodobne -
Lernen beginnen
przypominają budową komórki roślinne
m.in. zawierają chloroplasty a wiele z nich ma również celulozową ścianę komórkową
chloroplasty protistów roślinopodobnych -
Lernen beginnen
są otoczone przez 3 lub 4 błony, co odróżnia je od chloroplastów roślinnych, które są otoczone przez 2 błony
endosymbioza wtórna -
Lernen beginnen
proces pobierania (endocytoza) jednokomórkowych roślin wyposażonych w chloroplasty otoczone dwiema błonami przez inne komórki eukariotyczne
w rezultacie powstają nowe chloroplasty protistów roślinopodobnych, zwykle otoczone przez trzy lub cztery błony
wśród protistów roślinopodobnych przeważają formy:
Lernen beginnen
jednokomórkowe, rzadsze są formy kolonijne i wielokomórkowe
plecha -
Lernen beginnen
ciało form wielokomórkowych protistów roślinopodobnych niezróżnicowane na organy
rodzaje plech:
Lernen beginnen
tkankowe - wykazują zróżnicowanie budowy wewnętrznej, często także zewnętrznej (część liściokształtna, łodygokształtna i chwytniki)
nibytkankowe - utworzone z wielokomórkowych nici, które ciasno się ze sobą splatają formując nibytkankę
nitkowate - utworzone z nici zbudowanych z długich ciągów komórek
odżywianie protistów roślinopodobnych -
Lernen beginnen
należą głównie do autotrofów, zawierają barwne plastydy aktywne w procesie fotosyntezy
związki organiczne powstałe w procesie fotosyntezy są magazynowane w ścianie komórkowej, cytozolu lub specjalnych strukturach - pirenoidach, znajdujących się w chloroplastach
podstawowy materiał zapasowy to skrobia, rzadziej inne wielocukry (m.in. paramylon) i tłuszcze
miksotrofy -
np. euglena zielona
Lernen beginnen
dzięki obecności chloroplastów przeprowadzają fotosyntezę, a w sytuacji braku światła lub niedostatecznej jego ilości stają się cudzożywne
protisty roślinopodobne rozmnażają się bezpłciowo przez:
Lernen beginnen
podział komórki (formy jednokomórkowe), fragmentację plechy i za pomocą rozmnóżek (formy wielokomórkowe)
powszechnym sposobem rozmnażania jest też wytwarzanie zarodników zwanych sporami, z reguły są zaopatrzone w wici i są ruchliwe (zoospory), rzadziej bez wici i nieruchliwe (aplanospory). Powstają w zarodniach (sporangiach) w wyniku podziału mejotycznego
wielokomórkowe protisty roślinopodobne rozmnażają się również za pomocą gamet
Lernen beginnen
powstają one w organach płciowych - gametangiach (jednokomórkowe lęgnie i plemnie)
w zależności od budowy morfologicznej gamet wyróżnia się: izogamię, anizogamię i oogamię
przemiana pokoleń -
Lernen beginnen
regularne następowanie po sobie pokolenia romnażającego się za pomocą gamet - gametofitu i pokolenia romnażającego się za pomocą zarodników - sporofitu
izogamia -
Lernen beginnen
proces zapłodnienia, w którym uczestniczą morfologicznie jednakowe gamety męskie i żeńskie (izogamety)
anizogamia -
Lernen beginnen
proces zapłodnienia, w którym uczestniczą różniące się wielkością gamety: wieksza gameta żeńska (makrogameta) i mniejsza gameta męska (mikrogameta)
oogamia -
Lernen beginnen
zapłodnienie, w którym uczestniczą: duża nieruchliwa gameta żeńska (komórka jajowa) i znacznie mniejsza ruchliwa gameta męska (plemnik)
oogamia jest odmianą anizogamii
protisty grzybopodobne -
Lernen beginnen
ich plechy są często zbudowane z nitkowatych strzępek, co upodabnia je do grzybów. Głównym składnikiem ściany komórkowej jest jednak celuloza
protisty grzybopodobne nie mające ściany komórkowej wykazują zdolność poruszania się ruchem pełzakowatym dzięki ich ciału - śluźnii (plazmodium)
śluźnia - jest to wielojądrowa masa niemająca określonego kształtu poruszająca się ruchem pełzakowatym po podłożu takim jak drewno, liście, łodygi czy kamienie znajdujące się w wilgotnych, zacienionych miejscach
odżywianie protistów grzybopodobnych -
Lernen beginnen
są to oragnzimy heterotroficzne - saprobionty lub pasożyty
protisty zwierzęce -
Lernen beginnen
zalicza się do nich organizmy jednokomórkowe, które nie mają ściany komórkowej ani plastydów, są cudzożywne
typy protistów zwierzęcych:
Lernen beginnen
kinetoplastydy, parabasalia, sporowce, promienionóżki, ameby, otwornice, orzęski
protisty roślinopodobne -
Lernen beginnen
samożywne organizmy jedno- lub wielokomórkowe, ich komórki są zwykle otoczone ścianą komórkową i zawierają chloroplasty zbudowane z trzech lub czterech błon
typy protistów roślinopodobnych:
Lernen beginnen
eugleniny, tobołki, okrzemki, złotowiciowce, brunatnice
protisty grzybopodobne -
Lernen beginnen
organizmy odżywiające się martwą materią, zbudowane z nitkowatych strzępek lub wielojądrowych pełzaków
typy protistów grzybopodobnych:
Lernen beginnen
lęgniowce, śluzowce właściwe
pozytywne znaczenie protistów:
Lernen beginnen
podstawowi producenci materii organicznej, przeprowadzają fotosyntezę, istatna rola w obiegu pierwiastków w przyrodzie, są pokarmem zwierząt, plechy dużych protistów roślinopodobnych porastające dno zbiorników wodnych tworzą siedliska dla zwierząt,
część symbiotycznych protistów zasiedla przewody pokarmowe kręgowców i bezkręgowców umożliwiając trawienie celulozy, plechy dużych morskich protistów roślinopodobnych są wykorzystywane jako cenny nawóz naturalny lub dodatek do paszy dla zwierząt domowych
nagatywne znaczenie protistów:
Lernen beginnen
w warunkach odpowiednio wysokiej temperatury i koncentracji składników pokarmowych obserwuje się masowy rozwój protistów planktonicznych, m.in. bruzdnic - zakwit wód,
protisty będące pasożytami powodują duże straty w uprawach roślin oraz hodowli zwierząt, są również przyczyną groźnych chorób ludzi
choroby człowieka wywoływane przez protisty:
Lernen beginnen
malaria, rzęsistkowica, lamblioza, taksoplazmoza, czerwonka pełzakowata, śpiączka afrykańska

Sie müssen eingeloggt sein, um einen Kommentar zu schreiben.