Dramat – odmiany, elementy strukturalne, kategorie estetyczne

 0    26 Datenblatt    lenka1
mp3 downloaden Drucken spielen überprüfen
 
Frage język polski Antworten język polski
akt
Lernen beginnen
część utworu dramatycznego, która obejmuje względnie samodzielny etap akcji, zwykle zamknięty zdarzeniem ważnym dla jej późniejszego biegu
decorum
Lernen beginnen
zasada stosowności, wyznaczająca normy właściwego zharmonizowania poszczególnych elementów dzieła literackiego: odpowiedniość jego stylu (słownictwa, składni, wiersza) wobec treści, sytuacji odbiorcy oraz wyznaczników dramatu
dialog
Lernen beginnen
podstawowa i niezależna forma wypowiedzi w dramacie; słowny składnik scenicznej akcji; wymiana zdań między co najmniej dwiema postaciami
didaskalia
Lernen beginnen
tekst poboczny, czyli instrukcje dotyczące realizacji scenicznej dzieła pochodzące od autora dramatu lub reżysera; tekst ów zawiera też charakterystyki bohaterów, informacje o miejscu akcji, układzie przestrzeni itp.
drama
Lernen beginnen
utwór sceniczny, który nie odpowiada regułom klasycystycznej tragedii i komedii; stosowano go w Polsce w oświeceniu i na początku XIX w.
dramat
Lernen beginnen
jeden z trzech głównych (obok liryki i epiki) rodzajów literackich, traktowany często jako gatunek sztuki syntetycznej, wielotworzywowej – zarówno literackiej, jak i teatralnej
dramat groteskowy
Lernen beginnen
gatunek dramatu uprawiany zwłaszcza w obrębie teatru absurdu; fabuła rozwija się przez sytuacje absurdalne (ale niemające charakteru fantastycznego); postaci cechuje groteskowość; często stosowane są chwyty czarnego humoru, pure nonsensu i parodii
dramat romantyczny
Lernen beginnen
gatunek dramatu odrzucający normy dramaturgii klasycystycznej; utwory te odznaczały się eklektyzmem – swobodnie łączono w nich elementy dramatyczne z epickimi i poetyckimi, realizm z fantastyką, sceny zbiorowe z fragmentami lirycznymi, tragizm z komizmem, wzniosłość z groteską itd.
eksodos
Lernen beginnen
u Arystotelesa końcowa pieśń chóru w tragedii
ekspozycja
Lernen beginnen
sytuacja przedstawiona w punkcie wyjścia fabuły dramatycznej; wprowadza odbiorcę w świat postaci, konflikt i problematykę utworu
epeisodion
Lernen beginnen
część tragedii, w której występują bohaterowie
epilog
Lernen beginnen
ostatnia partia utworu; zawarte są w niej informacje o późniejszych losach postaci (już po zakończeniu się zdarzeń fabularnych)
intryga
Lernen beginnen
zawikłanie fabuły: przebiegłe i skryte działania postaci skierowane przeciw innym postaciom – mające postawić je w kłopotliwej sytuacji, pokrzyżować ich plany, wprowadzić je w błąd itd.; wywołuje lub potęguje konflikt, przez co ukierunkowuje bieg akcji
jednoaktówka
Lernen beginnen
utwór dramatyczny w jednym akcie, zwykle komedia o zwartej fabule i wyraźnie zarysowanych postaciach
komedia
Lernen beginnen
gatunek dramatu, do którego należą utwory o pogodnej tematyce i żywej akcji, zamkniętej pomyślnym rozwiązaniem; operuje środkami komizmu słownego, postaci i sytuacji
konflikt
Lernen beginnen
napięcie pomiędzy przeciwstawnymi usiłowaniami różnych postaci; uruchamia i podtrzymuje akcję
monodram
Lernen beginnen
utwór dramatyczny, w którym występuje tylko jeden monologujący bohater, wypowiedź swoją zwracający do publiczności teatralnej, jakiegoś domniemanego audytorium lub do konkretnej osoby nieobecnej na scenie
monolog
Lernen beginnen
nieprzerwana wypowiedź jednej osoby, będąca formalnie i znaczeniowo samodzielną całością
odsłona
Lernen beginnen
część utworu dramatycznego obejmująca taki odcinek akcji, który rozgrywa się w określonej przestrzeni scenicznej; zmiana dekoracji wyznacza kolejne odsłony w obrębie aktu
parodos
Lernen beginnen
w teorii Arystotelesa składnik kompozycyjny tragedii; pieśń wykonywana przez chór; przedstawia historię poprzedzającą akcję
prolog
Lernen beginnen
składnik kompozycyjny tragedii, który znajduje się na początku utworu i wprowadza w jego tematykę
stasimon
Lernen beginnen
u Arystotelesa część tragedii, w której chór wykonuje pieśń
tekst główny (polilog)
Lernen beginnen
zbiór wszystkich wypowiedzi postaci występujących w danym utworze dramatycznym, zarówno dialogów, jak i monologów
tragedia
Lernen beginnen
gatunek dramatu obejmujący utwory, w których siłą napędową akcji jest nieprzezwyciężalny konflikt między dążeniami bohatera a wyższymi wartościami; bohater tragedii jest z góry skazany na klęskę
tragikomedia
Lernen beginnen
gatunek dramatyczny obejmujący utwory powstałe z połączenia elementów właściwych tragedii z pierwiastkami o charakterze komediowym
zasada trzech jedności
Lernen beginnen
trzy podstawowe reguły dramaturgii klasycyzmu, wywiedzione z Poetyki Arystotelesa, dotyczące budowy fabularnej dramatu: -jedność miejsca (cała fabuła rozgrywa się w tej samej przestrzeni), -jedność czasu (nie dłużej niż doba), -jedność akcji (jednowątkowy układ zdarzeń)

Sie müssen eingeloggt sein, um einen Kommentar zu schreiben.